Wiedza pracowników o prawie pracy i jej znaczenie dla podjęcia decyzji o wyrażaniu zgody na przewidziane prawem działania pracodawcy

Udzielając zgody pracodawcy w sytuacjach wskazanych w przepisach prawa, pracownik upoważnia go do podjęcia określonego działania, np. pracownica w ciąży upoważnia pracodawcę do delegowania jej poza stałe miejsce pracy (art. 178 k.p.). Choć wiele przepisów w kodeksie pracy, a także innych ustawach używa tego określenia, to pojęcie zgody nie zostało zdefiniowane przez polskiego ustawodawcę. W przepisach prawa unijnego regulujących udzielanie zgody są wskazane konieczne cechy tej czynności (zachowania). Są nimi: dobrowolność, konkretność, świadomość i jednoznaczność okazania woli, którym osoba w formie oświadczenia lub wyraźnego działania potwierdza udzielenie zgody. A zatem jedynie zgodę udzieloną przez pracownika w powyższych warunkach można uznać za wyraz jego woli. Z opisanych w artykule badań empirycznych wynika, że pracownicy wbrew swojemu przekonaniu nie posiadają wiedzy na temat prawa pracy, w szczególności co do okoliczności prawnych związanych z udzielaniem zgody na określone działania pracodawcy. Zdaniem autorów niniejszego artykułu wiedza na ten temat jest niezbędna dla świadomego wyrażenia zgody przez pracownika. W związku z powyższym niezbędnych informacji powinien udzielać pracownikowi pracodawca. W większości przypadków przepisy prawa nie nakładają na pracodawcę wprost obowiązku informowania pracownika o okolicznościach związanych z udzielaniem zgody, ale obowiązek taki należy wywodzić z powinności współdziałania przy realizacji zobowiązania. Wydaje się, iż biorąc pod uwagę fakt, że pracownicy nie mają zdecydowanie złego zdania o przestrzeganiu przepisów prawa pracy przez pracodawców, istnieje szansa, że wykonywanie takich obowiązków przez pracodawców wpłynie pozytywnie na budowanie między stronami stosunku pracy relacji opartych na zaufaniu, co przynosi istotne korzyści obu stronom.

Bibliografia/References

Banaszczyk, Z. (2012). W: M. Safian (red.), System prawa prywatnego. Tom 1. Prawo cywilne — część ogólna. Warszawa.

Kołodziej, Z. (2021). Szczepienia ochronne dla pracowników. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (9). https://doi.org/10.33226/0032-6186.2021.9.7

Królikowski, M. (2014). Błąd jako wada oświadczenia woli stron umowy. Warszawa.

Kubot, Z. (1978). Pozycja prawna stron w umownym stosunku pracy. Wrocław.

Malinowska, S. (2016). Wybrane aspekty kreowania świadomości prawnej w społeczeństwie informacyjnym. Problemy Profesjologii, (2).

Maniewska, E. (2013). Obowiązki informacyjne pracodawcy wobec pracownika w umownym stosunku pracy. Warszawa.

Musiała, A. (2019). Czy pracownik pozostaje w relacji władzy z pracodawcą. Monitor Prawa Pracy, (6). https://doi.org/10.33226/0032-6186.2019.6.2

Nałęcz, M. (2021). W: W. Muszalski i K. Walczak (red.), Kodeks pracy. Komentarz. Warszawa.

Wojciszke, B. (2011). Psychologia społeczna. Warszawa.

Zaleśkiewicz, T. (2020). Psychologia ekonomiczna. Warszawa.