Wpływ zasady uprzywilejowania pracownika na zakres swobody umów stron stosunku pracy w literaturze i orzecznictwie

Celem artykułu jest określenie wpływu zasady uprzywilejowania pracownika na swobodę kształtowania przez strony stosunku pracy postanowień umów o pracę oraz umów dodatkowych. W artykule zostały przedstawione argumenty uzasadniające tezę, zgodnie z którą mechanizm przewidziany w art. 18 § 2 kodeksu pracy może znaleźć zastosowanie wyłącznie do postanowień umów o pracę, nie obejmuje natomiast swym zakresem nazwanych i nienazwanych umów dodatkowych zawieranych przez strony stosunku pracy. Jednak o nadaniu określonej klauzuli statusu postanowienia umowy o pracę należy rozstrzygać w oparciu o jej treść, a nie umiejscowienie. Za kryterium oceny postanowień umów o pracę w świetle art. 18 k.p. należy uznać wyłącznie przepisy prawa pracy w ujęciu art. 9 § 1 k.p. Treść analizowanej regulacji uniemożliwia uznanie za wzorzec oceny zasad współżycia społecznego czy natury zobowiązania.

Bibliografia/References

Barzycka-Banaszczyk, M. (2008). Kodeks pracy. Komentarz. C.H.Beck.

Florek, L. (2010). Ustawa i umowa w prawie pracy. Oficyna a Wolters Kluwer business.

Góral, Z. (2019). Zasady prawa pracy. W: K. W. Baran (Red.), Prawo pracy i ubezpieczeń społecznych (s. 59–97). Wolters Kluwer.

Jaśkowski, K. (2022). Komentarz do art. 18 k.p. W: K. Jaśkowski i E. Maniewska (Red.), Komentarz aktualizowany do kodeksu pracy. Lex/el.

Jaśkowski, K. (2022a). Komentarz do art. 29 k.p. W: K. Jaśkowski i E. Maniewska (Red.), Komentarz aktualizowany do kodeksu pracy. Lex/el.

Kubot, Z. (1978). Pozycja prawna stron w umownym stosunku pracy. Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Lewandowicz-Machnikowska, M. (2000). Umowy i klauzule umowne ograniczające dodatkowe zatrudnienie. Państwo i Prawo, (11), 76–84.

Liszcz, T. (2017). W: G. Goździewicz (Red.). System prawa pracy. Tom 2, Indywidualne prawo pracy. Część ogólna. Wolters Kluwer.

Machnikowski, P. (2021). Komentarz do art. 3531 k.c.. W: E. Gniewek i P. Machnikowski (Red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Legalis/el.

Miętek, A. (2019). Swoboda umów i jej ograniczenia przy kształtowaniu treści stosunku pracy. Legalis/el.

Perdeus, W. (2016). Zasada uprzywilejowania pracownika — kilka uwag na tle zarysu sposobów ujmowania zasad prawa pracy. Studia Iuridica Lublinensia, 25(1), 101–120. https://doi.org/10.17951/sil.2016.25.1.101

Pochopień-Belka, S. (2021). Umowna modyfikacja ram temporalnych obowiązku zachowania tajemnicy przedsiębiorstwa po ustaniu stosunku pracy, Przegląd Sądowy, (9), 82–91.

Pochopień-Belka, S. (2021a). O dopuszczalności kreowania umownych ograniczeń w podejmowaniu przez pracownika dodatkowego zatrudnienia. W: R. Babińska-Górecka, A. Przybyłowicz, K. Stopka i A. Tomanek (Red.), Prawo pracy i prawo socjalne. Teraźniejszość i przyszłość. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Herbertowi Szurgaczowi, E-Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, 163–170. https://doi.org/10.34616/141760.

Rylski, M. (2013). Dodatkowe umowy stron stosunku pracy w świetle zasady uprzywilejowania pracownika. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, (1), 95–104. https://doi.org/10.14746/rpeis.2013.75.1.7

Święcicki, M. (1968). Prawo pracy. Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Tomanek, A. (2021). Swoboda umów a umowy dodatkowe stron stosunku pracy. Rocznik Administracji i Prawa. XXI, 427–441. https://doi.org/10.5604/01.3001.0015.6151

Tomanek, A., (2019). Klauzule autonomiczne umów o pracę — zagadnienia pojęciowe. Acta Universitatis Wratislaviensis. Przegląd Prawa i Administracji, 133–145. https://doi.org/10.19195/0137-1134.117.11

Wagner, B. (1984). Zakres swobody umów w pracowniczym stosunku pracy. Uniwersytet Jagielloński.

Wąż, P. (2007). Zobowiązania wekslowe w prawie pracy (na tle zagadnienia odpowiedzialności materialnej pracownika). Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (12), 23–31.