Najlepsze ceny Specjalne oferty dla członków klubu książki PWE Najtańsza dostawa
Dr hab. Marcin Krajewski
ORCID: 0000-0002-7601-2206

Adiunkt w Katedrze Prawa Cywilnego Uniwersytetu Warszawskiego; sędzia Izby Cywilnej Sądu Najwyższego.

 
DOI: 10.33226/0137-5490.2024.6.4
JEL: K22

Celem artykułu jest przedstawienie relacji między ochroną pauliańską dochodzoną przez wierzyciela a bezskutecznością czynności prawnej przewidzianą w prawie upadłościowym. Z przeprowadzonej analizy wynika, że bezskuteczność czynności w stosunku do masy upadłości ma inną treść niż bezskuteczność w stosunku do wierzyciela, przede wszystkim dlatego, że w drugim przypadku celem bezskuteczności jest ochrona konkretnej wierzytelności. Wniosek ten, jak również konkluzja, że przedmiot czynności dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli nie wchodzi do masy upadłości, pozwalają na stwierdzenie, że wierzyciel jest uprawniony do wytoczenia i popierania powództwa pauliańskiego także po ogłoszeniu upadłości dłużnika. Mimo istnienia takiej możliwości obowiązujące przepisy dają pierwszeństwo ochronie ogółu wierzycieli przed ochroną jednego z nich. Uznanie czynności upadłego za bezskuteczną w stosunku do masy upadłości (z mocy ustawy lub w wyniku orzeczenia) powoduje, że przedmiot zaskarżonej czynności jest traktowany tak, jakby wchodził do masy upadłości. Wierzyciel traci wówczas możliwość wystąpienia ze skargą pauliańską, a jeżeli dysponuje uprzednio uzyskanym wskutek takiej skargi prawomocnym wyrokiem, nie może go wykorzystać w postępowaniu egzekucyjnym prowadzonym na jego rzecz.

Słowa kluczowe: skarga pauliańska; bezskuteczność czynności prawnej; upadłość; masa upadłości