Najlepsze ceny Specjalne oferty dla członków klubu książki PWE Najtańsza dostawa
Dr hab. Grażyna Michalczuk
ORCID: 0000-0003-0546-4456

Dr hab. Grażyna Michalczuk, prof. UwB

Kierownik Zakładu Finansów i Rachunkowości na Wydziale Ekonomii i Finansów Uniwersytetu w Białymstoku. Autorka licznych publikacji naukowych dotyczących problematyki kapitału intelektualnego i jego wpływu na wartość przedsiębiorstwa, raportowania niefinansowego (zintegrowanego, społecznego) przedsiębiorstw w kontekście budowania relacji z interesariuszami oraz inwestowania społecznie odpowiedzialnego.

 
DOI: 10.33226/1231-7853.2024.1.2
JEL: O34, L25, E22, G32, L65

Kapitał intelektualny a rentowność spółek farmaceutycznych i biotechnologicznych notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie

The goal of this article is to determine the influence of intellectual capital (IC) with its components on the profitability of pharmaceutical and biotechnological companies listed on the Warsaw Stock Exchange. The time range of the study covers the years 2015–2021. Various research methods were used: descriptive analysis, desk research analysis, the A-VAIC method, descriptive statistics and panel model estimation. Time lag was applied to variables in panel models in order to verify whether IC affects the future profitability of enterprises. The findings confirmed the influence of IC on the profitability of assets and profitability of equity. Moreover, they revealed a varied influence of individual components of IC on the indicated measures describing the profitability. The study confirms that IC plays an important role in strengthening the profitability of pharmaceutical and biotechnological companies. As a result, it enables companies to achieve and maintain a sustainable competitive advantage, and thus shapes their market share. The results of this study should provide additional knowledge concerning the significance of IC in the context of its influence on the profitability of enterprises and interest a wide spectrum of people: scientists, management staff, representatives of supervisory institutions and market practitioners – investors and analysts.

Celem artykułu jest określenie wpływu kapitału intelektualnego (KI) i jego komponentów na rentowność spółek farmaceutycznych i biotechnologicznych notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Zakres czasowy badania obejmuje lata 2015–2021. W badaniu wykorzystano różnorodne metody badawcze: analizę opisową, analizę desk research, metodę A-VAIC, statystykę opisową oraz estymację modelu panelowego. W modelach panelowych zastosowano opóźnienie czasowe (time-lag) zmiennych celem weryfikacji, czy KI wpływa na przyszłą rentowność przedsiębiorstw. Uzyskane wyniki potwierdziły wpływ KI na rentowność aktywów oraz rentowność kapitału własnego. Ponadto, ukazały zróżnicowany wpływ poszczególnych komponentów KI na wskazane miary opisujące rentowność. Badanie potwierdza, że KI odgrywa istotną rolę we wzmacnianiu rentowności spółek farmaceutycznych i biotechnologicznych. W rezultacie czynnik ten umożliwia spółkom osiąganie oraz utrzymanie trwałej przewagi konkurencyjnej, a przez to kształtuje ich udział w rynku. Wyniki niniejszego badania powinny dostarczyć dodatkowej wiedzy dotyczącej znaczenia KI w kontekście jego wpływu na rentowność przedsiębiorstw oraz zainteresować szerokie spektrum osób: naukowców, kadrę zarządzającą, przedstawicieli instytucji nadzorczych oraz praktyków rynkowych – inwestorów i analityków.

Słowa kluczowe: intellectual capital; pharmaceutical and biotechnological companies; profitability 9kapitał intelektualny; spółki farmaceutyczne i biotechnologiczne; rentowność)
DOI: 10.33226/1231-7853.2022.6.3
JEL: O34, J24, E22, G21

Celem badań prezentowanych w artykule jest ocena efektywności kapitału intelektualnego banków notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. W badaniach zastosowano różnorodne metody badawcze. W warstwie teoretycznej dokonano przeglądu definicji kapitału intelektualnego, natomiast w warstwie empirycznej zastosowano metodę desk research, metodę statystyki opisowej oraz metodę VAIC™. Zakres czasowy objął lata 2014–2020. Badanie wykazało, że analizowane spółki różnią się pod względem efektywności kapitału intelektualnego. Pomimo różnicy w poziomie efektywności kapitału intelektualnego, wszystkie banki cechuje zbliżona struktura modelu. Największy udział wskaźnika VAIC™ stanowi efektywność kapitału ludzkiego. Badanie wykazało również, że współczynnik intelektualnej wartości dodanej VAIC™ w większości analizowanych spółek na przestrzeni lat 2014–2019 nieznacznie rośnie bądź też pozostaje na dość jednakowym poziomie. Znaczny spadek wartości VAIC™ występuje natomiast w roku 2020, jako efekt wydarzeń na światowych rynkach finansowych spowodowany pandemią COVID-19. Artykuł wypełnia lukę badawczą w obszarze kapitału intelektualnego w aspekcie badania jego efektywności. Aspekt ten nadal jest niedostatecznie reprezentowany w badaniach dotyczących banków, w których kapitał intelektualny staje się kluczowym czynnikiem sukcesu. Podjęta w artykule problematyka ma istotne znaczenie w kontekście struktury polskiego rynku usług bankowych. Efektywne wykorzystanie kapitału intelektualnego umożliwia jednostkom osiąganie oraz utrzymanie trwałej przewagi konkurencyjnej, a przez to kształtuje ich udział w rynku. Ponadto opisane w artykule badanie stanowi punkt wyjścia do dalszych badań, których przedmiotem będzie ocena wpływu efektywności kapitału intelektualnego na wyniki finansowe i rynkowe banków notowanych na GPW w Warszawie.

Słowa kluczowe: kapitał intelektualny; efektywność kapitału intelektualnego; metoda VAIC™; banki