Rozwiązania smart city w rozwoju polskich miast wojewódzkich jako fundament zrównoważonej przyszłości

Współczesne miasta mierzą się z wieloma wyzwaniami, wśród których kluczową rolę odgrywają rosnąca przez wiele lat urbanizacja, zanieczyszczenie środowiska, zmiany klimatyczne czy problem efektywnego zarządzania zasobami. W tym kontekście koncepcja smart city, oparta na nowoczesnych technologiach i innowacyjnych rozwiązaniach, staje się głównym elementem strategii rozwoju. Polskie miasta wojewódzkie jako centra regionalne coraz częściej wdrażają rozwiązania z zakresu smart city, by poprawiać jakość życia mieszkańców, zwiększać efektywność działań administracji i wspierać zrównoważony rozwój. Celem artykułu jest określenie, w jakim stopniu idea smart city jest uwzględniana w strategiach rozwoju polskich miast wojewódzkich, oraz identyfikacja obszarów, w których te rozwiązania mają największe znaczenie. Analiza obejmuje sześć wymiarów smart city: gospodarkę, mobilność, środowisko, mieszkańców, jakość życia oraz zarządzanie. Badanie składało się z dwóch etapów: analizy literatury oraz przeglądu dokumentów strategicznych miast z wykorzystaniem narzędzi modelowania tematycznego.

Bibliografia/References

Angelidou, M. (2016). Four European smart city strategies. International Journal of Social Science Studies, 4(4), 18–30. https://doi.org/10.11114/ijsss.v4i4.1364

Arghir, D.-C. (2024). From ancient streets to connected cities: Analyzing the implementation of smart initiatives in Romania. Theoretical and Empirical Researches in Urban Management, 19(2), 5–27.

Baraniewicz-Kotasińska, S. (2023). Smart city. Kto rządzi w inteligentnych miastach? Wydawnictwo Naukowe PWN.

Batmetan, J. R., & Kainde, Q. C. (2022). Understanding smart city strategy in developing countries' cities. Theoretical and Empirical Researches in Urban Management, 17(3), 71–88.

Bayar, D. Y., Guven, H., & Soylu Sengor, E. (2020). National smart cities strategy and action plan: The Turkey's smart cities approach. The International Archives of the Photogrammetry, Remote Sensing and Spatial Information Sciences, XLIV–4/W3-2020, 129–135.

Bibri, S. E. (2020). Advances in the leading paradigms of urbanism and their amalgamation: Compact cities, eco-cities, and data-driven smart cities. Springer.

Bitkowska, A., & Łabędzki, K. (2021). Koncepcja inteligentnego miasta – definicje, założenia, obszary. Marketing i Rynek, (2), 1–11. https://doi.org/10.33226/1231-7853.2021.2.1

Bokhari, S. A. A., & Myeong, S. (2023). The influence of artificial intelligence on e-governance and cybersecurity in smart cities: A stakeholder's perspective. IEEE Access, 11, 69783–69797. https://doi.org/10.1109/ACCESS.2023.3293480

Brdulak, A. (2017). Idea smart city w strategii zarządzania urzędem miasta we Wrocławiu. Studia Miejskie, 27, 143–154.

Cosgrave, E., Tryfonas, T., & Crock, T. (2014). The smart city from a public value perspective. 2nd International Conference on ICT for Sustainability, 369–377.

Czupich, M., Kola-Bezka, M., & Ignasiak-Szulc, A. (2016). Czynniki i bariery wdrażania koncepcji smart city w Polsce. Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 276, 223–235.

Dziadowicz, K. (2022). Idea smart city w dokumentach strategicznych polskich dużych miast. Urban Development Issues, 73(3), 1–10. https://doi.org/10.51733/udi.2022.73.03

Ge, K., Creutzig, F., & Hintz, M. J. (2024). Technology first, sustainability later: A systematic review on the literature on the policy development of China's smart city strategy. Environmental Research, Infrastructure and Sustainability, 4, 1–16. https://doi.org/10.1088/2634-4505/ad9ed7

Gong, Y. (2022). Traffic flow prediction and application of smart city based on Industry 4.0 and Big Data analysis. Mathematical Problems in Engineering. https://doi.org/10.1155/2022/5397861

Gotlibowska, K. (2018). Propozycja modelu miasta inteligentnego (smart city) opartego na zastosowaniu technologii informacyjno-komunikacyjnych w jego rozwoju. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 42, 67–80.

Husár, M., Ondrejièka, V., & Variæ, S. C. (2017). Smart Cities and the idea of smartness in urban development – a critical review. IOP Conference Series: Materials Science and Engineering, 245.

Jankowicz, B. (2022). The concept of smart city development in the context of the COVID-19 pandemic on the example of Kraków and Barcelona – cities combining tradition with modernity. Geomatics, Landmanagement and Landscape, (4), 81–94. http://dx.doi.org/10.15576/GLL/2022.4.81

Jedlińska, R. (2020). Inteligentne miasta – wybrane zagadnienia. W: A. Budziewicz-Guzlecka (red.), Inteligentne miasta (9–36). Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.

Jonek-Kowalska, I., & Kaźmierczak, J. (2019). Raport z ogólnopolskich badań nt. inteligentnych miast. Politechnika Śląska.

Łaźniewska, E. (2019). Istota koncepcji smart city. Aktywność miasta Poznania na drodze do smart city. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 48, 105–117.

Makieła, Z. J., Stuss, M. M., Mucha-Kuś, K., Kinelski, G., Budziński, M., & Michałek, J. (2022). Smart city 4.0: Sustainable urban development in the Metropolis GZM. Sustainability, 14(6), 3516. https://doi.org/10.3390/su14063516

Manggalou, S., Nafi'acj, B. A., Uang, Y., & Dewi, A. (2023). Smart city development strategy of Wonogiri Regency. International Journal of Science, Technology & Management, 4(6), 1703–1712. https://doi.org/10.46729/ijstm.v4i6.1007

Marchlewska-Patyk, K. (2023). Ewolucja koncepcji smart city jako wyznacznik rozwoju współczesnych miast – polska perspektywa. Akademia Zarządzania, 7(1), 149–173. https://doi.org/10.24427/az-2023-0009

Masik, G., Sagan, I., & Scott, J. W. (2021). Smart city strategies and new urban development policies in the Polish context. Cities, 108. https://doi.org/10.1016/j.cities.2020.102970

Maulana, A., & Haerah, K. (2021). Smart city development innovation strategy and challenges for the government of Jember Regency. IOP Conference Series: Earth and Environmental Science, 717.

Micozzi, N., & Yigitcanlar, T. (2022). Understanding smart city policy: Insights from the strategy documents of 52 local governments. Sustainability, 14(16), 10164. https://doi.org/10.3390/su141610164

Murel J., & Kavlakoglu E. (2024, 22 kwietnia). What is Latent Dirichlet allocation. https://www.ibm.com/topics/latent-dirichletallocation#f01 (accessed: 23.11.2024).

Noennig, J. R., Rose, F. M., Stadelhover, P., Jannack, A., & Kulashri, S. (2024). Agile development for urban digitalisation: Insights from the creation of Dresden's smart city strategy. Measuring Business Excellence, 28(2), 1–16. https://doi.org/10.1108/MBE-09-2023-0142

Okello, J. A., & Akoko, J. A. (2023). Smart city trends and innovation shaping the future of cities. Scientific Papers of Silesian University of Technology. Organization and Management Series, 169, 553–561. http://dx.doi.org/10.29119/1641-3466.2023.169.33

Pichlak, M. (2018). Inteligentne miasta w Polsce – rzeczywistość czy utopia? Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Seria: Organizacja i Zarządzanie, 127, 191–206.

Pozdniakova, A. M. (2018). Smart city strategies "London-Stockholm-Vienna-Kyiv" in search of common ground and best practices. Acta Innovation, 27, 31–45.

Ray, J. K., Sultana, R., Bera, R., Sil, S., & Alfred, Q. M. (2023). A comprehensive review on Artificial Intelligence (AI) and Robotic Process Automation (RPA) for the development of Smart Cities. W: R. J. Howlett, & L. C. Jain (red.) Smart innovation, systems and technologies (289–311). Springer.

Riva, A., & Pilotti, L. (2023). How to implement a smart and sustainable city strategy? Economia Aziendale Online, 14(1), 101–122.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1058 z dnia 24.06.2021 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Funduszu Spójności, Dz. Urz. L 231 z 30.06.2021, 60–93.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1060 z 24.06.2021 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego Plus, Funduszu Spójności, Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji i Europejskiego Funduszu Morskiego, Rybackiego i Akwakultury, a także przepisy finansowe na potrzeby tych funduszy oraz na potrzeby Funduszu Azylu, Migracji i Integracji, Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Instrumentu Wsparcia Finansowego na rzecz Zarządzania Granicami i Polityki Wizowej, Dz. Urz. L 231 z 30.06.2021, 159–706.

Saputa, K., Tomaszewska, A., Zawadzka-Paluektau, N., Kieraś, W., & Kobyliński, Ł. (2023). Korpusomat.eu: A multilingual platform for building and analyzing linguistic corpora. W: J. Mikyška, C. de Mulatier, M. Paszynski, V. V. Krzhizhanovskaya, J. J. Dongarra, & P. M. A. Sloot (red.), Computational Science – ICCS 2023. 23rd International Conference, Prague, Czech Republic, 3–5 July 2023, Proceedings, Part II, number 14074 in Lecture Notes in Computer Science (230–237), Springer Nature.

Shan, Z., Zhang, Y., Zhang, Y., Tang, S., & Wang, W. (2021). A review of recent progress and developments in China smart cities. IET Smart Cities, 3(4), 189–200. https://doi.org/10.1049/smc2.12020

Sharifi, A., Allam, Z., Bibri, S. E., & Khavarian-Garmsir, A. R. (2024). Smart cities and sustainable development goals (SDGs): A systematic literature review of co-benefits and trade-offs. Cities, 146, 104659. https://doi.org/10.1016/j.cities.2023.104659

Shmunck, M., Filser, S., & Rieder, E. (2023). German Smart Cities and their strategy: Empirical insights. European Smart Cities for Sustainable Development, SmartEU.

Sikora-Fernandez, D. (2017). Strategia rozwoju miasta inteligentnego – perspektywa polska. Przedsiębiorczość i Zarządzanie, 18(2), 13–25.

Sikora-Fernandez, D. (2019). Szanse i zagrożenia wdrażania koncepcji „smart city” w Polsce. W: J. Danielewicz, & D. Sikora-Fernandez (red.), Zarządzanie rozwojem współczesnych miast (121–137). Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Siokas, G., & Tsakanikas, A. (2023). The role of economic and innovation initiatives in planning a smart city strategy in Greece. Sustainability, 15, 14842.

Tekin, H., & Dikmen, I. (2024). Inclusive smart cities: An exploratory study on the London smart city strategy. Buildings, 14, 485. Urban Agenda for the EU (n.d.). https://www.urbanagenda.urban-initiative.eu/

Winkowska, J., & Pejić, S. (2021). Best practices of urban foresight in the process of city development management in the light of the smart city concept. Marketing i Rynek, (9), 14–22. http://dx.doi.org/10.33226/1231-7853.2021.9.2