Gospodarka Materiałowa i Logistyka 01/2025

Współczesne miasta mierzą się z wieloma wyzwaniami, wśród których kluczową rolę odgrywają rosnąca przez wiele lat urbanizacja, zanieczyszczenie środowiska, zmiany klimatyczne czy problem efektywnego zarządzania zasobami. W tym kontekście koncepcja smart city, oparta na nowoczesnych technologiach i innowacyjnych rozwiązaniach, staje się głównym elementem strategii rozwoju. Polskie miasta wojewódzkie jako centra regionalne coraz częściej wdrażają rozwiązania z zakresu smart city, by poprawiać jakość życia mieszkańców, zwiększać efektywność działań administracji i wspierać zrównoważony rozwój. Celem artykułu jest określenie, w jakim stopniu idea smart city jest uwzględniana w strategiach rozwoju polskich miast wojewódzkich, oraz identyfikacja obszarów, w których te rozwiązania mają największe znaczenie. Analiza obejmuje sześć wymiarów smart city: gospodarkę, mobilność, środowisko, mieszkańców, jakość życia oraz zarządzanie. Badanie składało się z dwóch etapów: analizy literatury oraz przeglądu dokumentów strategicznych miast z wykorzystaniem narzędzi modelowania tematycznego.

Samozarządzające zespoły jako sposób na usprawnienie zarządzania łańcuchem dostaw – rozważania teoretyczne

The content of the considerations that are the subject matter of the publication is focused on: identifying the specificity of supply chain management in the light of the characteristic features of these chains; presenting an approach to managing employee teams in a way implied by the specificity of supply chains and pointing to self-managing teams as a vital instrument for improving supply chain management in conditions of increasing variability and unpredictability of the environment. The conclusions resulting from the publication can be used not only for further empirical research on self-managing employee teams as a way of supporting supply chain management, but also as recommendations for micro- and metalogistics managers.

Treść rozważań publikacji zorientowana jest na: identyfikację specyfiki zarządzania łańcuchami dostaw w kontekście cech charakterystycznych tych łańcuchów; zaprezentowanie podejścia do zarządzania zespołami pracowniczymi w sposób implikowany specyfiką łańcuchów dostaw oraz na wskazanie na samozarządzające zespoły jako istotny sposób usprawniania zarządzania łańcuchami dostaw w warunkach rosnącej zmienności i nieprzewidywalności otoczenia. Wnioski z rozważań niniejszej publikacji mogą zostać wykorzystane nie tylko do dalszych badań empirycznych nad samozarządzającymi zespołami pracowniczymi jako sposobem wspomagającym zarządzanie łańcuchami dostaw, ale także jako rekomendacje dla menedżerów logistyki skali mikro- i metalogistycznej.

Potencjał powojennej Ukrainy do obsługi transportu ładunków pomiędzy krajami Wschodu a Unią Europejską

The transport potential of Ukraine is discussed in terms of supply and demand, infrastructure and geopolitics considering domestic, import, export, and especially transit one. The demand is analysed as resulting from domestic production and trade links with countries of the European Union (EU), former Soviet bloc countries as well as Asian and Middle Eastern ones, including Transcaucasia. The Ukrainian transport infrastructure, including its condition, is analysed against the background of international transport corridors. The role of the geographical location of Ukraine and the resulting geopolitical situation (including the ongoing war with Russia) are also taken into account. Based on the above, the concept of transit cargo transport East–EU via the territory of Ukraine is proposed. The concept stays in line with development plans of the EU, the Middle East and Ukraine, significantly increasing potential of the latter to handle the transport of cargo between the East and the EU.

Potencjał transportowy Ukrainy omawiany jest w kontekście podaży i popytu, infrastruktury i geopolityki, z uwzględnieniem przewozów krajowych, importowych, eksportowych, a zwłaszcza tranzytowych. Popyt na przewozy analizowany jest w kontekście produkcji krajowej oraz powiązań handlowych z krajami UE, byłego bloku sowieckiego, Azji i Bliskiego Wschodu, w tym Zakaukazia. Infrastruktura transportowa Ukrainy, w tym jej stan, analizowana jest na tle międzynarodowych korytarzy transportowych. Pod uwagę brana jest także rola położenia geograficznego Ukrainy i wynikająca z niej sytuacja geopolityczna (w tym trwająca wojna z Rosją). Na podstawie wyników przeprowadzonych analiz zaproponowano koncepcję tranzytowego transportu ładunków Wschód–UE przez terytorium Ukrainy. Koncepcja ta wpisuje się w plany rozwoju UE, Bliskiego Wschodu i Ukrainy, znacznie zwiększając potencjał tej ostatniej do obsługi transportu ładunków pomiędzy Wschodem a UE.

W związku z dynamicznym rozwojem gospodarki opartej na systemie e-commerce, zwłaszcza w czasach pandemii, kiedy e-handel stał się częstą formą zakupu i sprzedaży towarów, podjęcie problematyki zawartej w tytule artykułu motywowane jest chęcią wskazania oddziaływania e-commerce na kształt, rozmiary i jakość opakowań, wykorzystywanych w tym kanale dystrybucji. Specyfika i dynamiczny rozwój e-handlu wymusza na organizacjach poszukiwanie nowych, bardziej efektywnych i wyspecjalizowanych rozwiązań oraz technologii pakowania, a także zabezpieczenia dystrybuowanych przez nie produktów. Podczas transakcji online opakowanie staje się jedynym fizycznym elementem kontaktu sprzedawcy z klientem, buduje jego doświadczenie zakupowe oraz wpływa na jego opinię na temat firmy. Dominująca rola przesyłek kurierskich w logistyce e-commerce wymusza konieczność lepszego i bardziej efektywnego pakowania towarów w procesie dystrybucji. Natomiast funkcje logistyczne pełnione przez opakowania są gwarancją optymalnego i harmonijnego przepływu materiałów przez każde ogniwo łańcucha dostaw. Przedmiotem badań przedstawionych w artykule jest wpływ, jaki wywiera specyfika e-commerce na system i strukturę opakowań. Celem badań jest analiza i ocena zmian parametrów opakowań jednostkowych produktów na przykładzie platformy sprzedażowej Amazon. com. W opracowaniu opisane zostały kwestie związane z istotą e-commerce jako nowoczesnego kanału dystrybucji. Ponadto przedstawiono analizę opakowań stosowanych w e-commerce na platformie sprzedażowej Amazon.com oraz kierunki ich rozwoju w elektronicznym kanale dystrybucji uwzględniające założenia i perspektywy badanego podmiotu.

Celem badania była ocena efektywności operacyjnej hybrydowego modelu dystrybucji w logistyce ostatniej mili, łączącego pojazdy spalinowe i elektryczne. Analiza przeprowadzona na rzeczywistych danych detalisty wykazała, że optymalizacja tras pozwoliła na redukcję pustych przebiegów o 32%, skrócenie średniego czasu dostawy o 18% oraz zmniejszenie dziennego dystansu przejazdu o 283,87 km. Ponadto zastosowanie elastycznych okien czasowych (–15 min, +30 min) poprawiło synchronizację tras i zwiększyło efektywność wykorzystania floty. Badanie potwierdziło, że wdrożenie pojazdów elektrycznych, mimo ograniczeń zasięgu i czasu ładowania, pozwala na osiągnięcie wysokiej skuteczności operacyjnej w ramach logistyki ostatniej mili, szczególnie w obszarach o dużej gęstości zamówień. Wyniki dostarczają nowych wniosków na temat optymalizacji miejskich systemów logistycznych oraz roli współpracy między detalistą a dostawcą technologii w poprawie efektywności dostaw na przykładzie dostaw artykułów spożywczych.

Analiza zagrożeń tworzących bariery logistyczne w globalnym łańcuchu dostaw

The purpose of this study is to present current research and deliver a new description of a logistic barrier, helping to assess challenges and sustain a flow in the supply chain. The resilience of the global supply chains against logistics barriers is a key factor for strategic management in conditions of the global economy. Moreover, preserving the resilience of the organizations participating in the supply chain is a prerequisite of Industry 5.0. During a global pandemic, operations in the global supply chain have met an unusual risk. However, since that time, a multitude of other risk factors have arisen. Analysis of many research reports reveals a negative effect of present factors like wars, political crises and continuity of operations of a global supply chain. The outcome of this study concludes that spatial distribution of manufacturing and distributive operations revealed a particular vulnerability of supply chains. Many areas of global supply chains suffer repetitive disturbances in everyday operations. Such cases may cause the creation of logistic barriers, posing a further challenge for logistic operators.

Celem tego opracowania jest prezentacja aktualnych badań i przedstawienie na nowo pojęcia bariery logistycznej, pomagającego ocenić wyzwania i utrzymać przepływ w łańcuchu dostaw. Odporność globalnych łańcuchów dostaw na bariery logistyczne jest kluczowym czynnikiem zarządzania strategicznego w warunkach gospodarki światowej. Ponadto zachowanie odporności organizacji uczestniczących w łańcuchu dostaw jest warunkiem wstępnym wdrażania Przemysłu 5.0. Podczas pandemii operacje w globalnym łańcuchu dostaw zostały narażone na niespotykane dotąd ryzyko. Od tego czasu pojawiło się także wiele innych czynników ryzyka. Analiza raportów badawczych ujawnia negatywny wpływ obecnych czynników, takich jak wojny czy kryzysy polityczne, na ciągłość operacji globalnego łańcucha dostaw. Przeprowadzona analiza prowadzi do wniosku, że przestrzenne rozmieszczenie operacji produkcyjnych i dystrybucyjnych ujawnia szczególną podatność łańcuchów dostaw na zakłócenia. Tworząc bariery logistyczne, stanowią one dodatkowe wyzwanie dla operatorów logistycznych.