Zakres i warunki ochrony przed dyskryminacją w zakresie zatrudnienia i pracy w świetle wyroków Trybunału Sprawiedliwości w sprawie Ligebehandlingsnavnet przeciwko HK/Danmark, HK/Privat (C-587/20) oraz w sprawie J.K. przeciwko TP S.A. (C-356/21)

W orzeczeniach w sprawach C-587/20 i C-356/21 Trybunał Sprawiedliwości sformułował wiodącą tezę, zgodnie z którą zakres dyrektywy 2000/78 został wyznaczony przez jej cel, którym jest wyeliminowanie wszelkich opartych na względach dyskryminacyjnych przeszkód w zakresie dostępu do środków utrzymania i zdolności działania na rzecz społeczeństwa poprzez pracę, bez względu na to, w jakiej formie jest świadczona. Orzeczenia te wnoszą dwa nowe elementy do zastanej koncepcji ochrony przed dyskryminacją w zakresie zatrudnienia i pracy. Pierwszy, to rozszerzenie ochrony poza krąg zatrudnienia pracowniczego i samozatrudnienia; drugi – uznanie głównie osobistej pracy osoby samozatrudnionej, a nie jej zależności od kontrahenta za cechę wykonywania działalności zarobkowej konieczną do objęcia tej osoby ochroną dyrektywy 2000/78. Uzasadnione wydaje się oczekiwanie, że kryterium głównie osobistej pracy oraz wyjście ochrony poza granice stosunków pracy i stosunków samozatrudnienia znajdą zastosowanie do innych unijnych aktów równościowych, które zawierają sformułowania podobne do przepisów dyrektywy 2000/78.

Bibliografia/References

Cambridge Dictionary, (2023). Hasło "Occupation". https://dictionary.cambridge.org/dictionary/english/occupation.

Ćapeta, T. (2022). Opinia rzecznik generalnej Tamary Ćapety poprzedzająca wydanie wyroku Trybunału Sprawiedliwości z dnia 12 stycznia 2023 r. w sprawie J.K. przeciwko TP S.A. (C-356/21) przedstawiona w dniu 8 września 2022 r., ECLI:EU:C:2022:653.

Countouris, N., V. De Stefano. 2019. New trade union strategies for new forms of employment. ETUC. Brussels (pp. 7 – 66).

Countouris, N. Freedland, M. De Stefano, V. (2023). Making labour law fit for all those who labour, 17th January 2023. https://www.socialeurope.eu/making-labour-law-fit-for-all-those-who-labour

Creighton, B., McCrystal, S. (2016). Who is a "Worker" in International Law? Comparative Labor Law and Policy Journal, Vol. 37, No. 3 (pp. 691–725).

De La Tour, J.R. (2022). Opinia Rzecznika Generalnego Jeana Richarda de La Tour'a poprzedzająca wydanie wyroku Trybunału Sprawiedliwości z dnia 2 czerwca 2022 r. w sprawie Ligebehandlingsnavnet przeciwko HK/Danmark, przedstawiona w dniu 13 stycznia 2022 r., ECLI:EU:C:2022:29.

Hajn, Z. (2022). Kogo chronią standardy MOP? W: K. Rączka, B. Godlewska-Bujok, E. Maniewska, W. Ostaszewski, M. Raczkowski, A. Zietek-Capiga (Red.), Między ideowością a pragmatyzmem – tworzenie, wykładnia i stosowanie prawa. Księga pamiątkowa dedykowana Profesor Małgorzacie Gersdorf. Wolters Kluwer (s. 53 – 77).

ILC. (2006). (95th Session), The employment relationship, Report V(1). International Labour Office, Geneva.

ILC. (2020). (109th Session). Promoting employment and decent work in a changing landscape. Report of the Committee of Experts on the Application of Conventions and Recommendations (articles 19, 22 and 35 of the Constitution), Report III (Part B), International Labour Office, Geneva.

Maliszewska-Nienartowicz, J. (2024). Zakres stosowania dyrektywy 2000/78/WE ustanawiającej ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy – uwagi na tle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE, Praca i Zabezpieczenie Społeczne 3, 5–13. DOI 10.33226/0032-6186.2024.3.2

Perulli, A. (2002), Study on economically dependent work/ parasubordinate (quasi-subordinate) work (pp. 1–20). https://www.europarl. europa.eu/meetdocs/committees/empl/20030619/study_en.pdf.

Skrzek-Lubasińska, M. (2017). Dyskusja nad pojęciem "samozatrudnienie". Problemy definicyjne i analityczne. W: M. Skrzek-Lubasińska, R. Sobiecki, Samozatrudnienie. Konieczność czy wybór przedsiębiorczych, SGH, (s. 13 – 39).

Slowik, A. (2022). Striking a balance between the principle of equal treatment and the freedom of association: application of Directive 2000/78 to trade unions, Actualité du CEJE n° 15/2022, 14 juin 2022. https://ceje.ch/fr/actualites/droits-fondamentaux-charte-et-cedh/2022/06/striking-balancebetween-principle-equal-treatment-and-freedom-association-application-directive-200078-trade-unions/.

Szaban, J., Skrzek-Lubasińska M. (2018). Self-Employment and Entrepreneurship: A Theoretical Approach, Journal of Management and Business Administration. Central Europe, 26, (2), 89 – 119.

Wawrzyniak, A. Van Vooren, B. Oyarzabal Arigita, R. (2023). CJEU recognizes rights of self-employed lgbtiq+ Posted on 12/01/2023. https://iberianlawyer.com/cjeu-recognizes-rights-of-self-employed-lgbtiq/?print-posts=pdf.