Gospodarka Materiałowa i Logistyka Nr 02/2007

Większość światowej populacji zamieszkuje współcześnie miasta. Funkcjonowanie współczesnych miast związane jest z dosyć dobrze znanymi problemami, takimi jak zanieczyszczenie środowiska, bezpieczeństwo czy kongestia. Wymienione problemy muszą być przez miasta pokonywane, w przeciwnym razie grozi im upadek wskutek opuszczania miast przez ich ludność. Jedną z możliwych dróg pokonywania takich problemów jest stosowanie logistyki miejskiej. Współcześnie istnieje również koncepcja miast ekologicznych, wymyślona przez Richarda Register z USA. Miasto ekologiczne jest skupiskiem (osiedlem) ludzkim, które umożliwia jego mieszkańcom dobrą jakość życia przy minimalnym zużyciu zasobów naturalnych. Ma ono specjalne zasady tworzenia swojej infrastruktury. Budynki muszą mieć zdolność do maksymalnego wykorzystywania energii słonecznej, wiatru czy opadów atmosferycznych by wspomóc zaspakajanie potrzeb ich mieszkańców w zakresie energii i wody. Dobra produkowane w takim mieście winny być tak zaprojektowane, by je powtórnie zagospodarowywać, przetwarzać i odzyskiwać. Procesy wytwórcze powinny w jak największym stopniu wykorzystywać odpady produkcyjne, oraz minimalizować przemieszczanie dóbr. Procesy wytwórcze powinny bazować na intensywnym wykorzystaniu siły roboczej niż na wytwórstwie materiało- i energochłonnym - by minimalizować stopień bezrobocia oraz konieczne przewozy materiałowe i zużycie zasobów środowiska. Istnieje również konieczność zaprzęgnięcia logistyki do realizacji celów miasta ekologicznego. Temu został poświęcony niniejszy artykuł.

W celu wykorzystania potencjału oszczędności, który tkwi w obszarze zakupów, Philips dąży do doskonalenia strategii zakupowych na bazie wniosków płynących z oceny ich efektywności. W tym celu opracowano system ewaluacji strategii zakupowych na trzech poziomach: ostatecznego wpływu na wyniki gospodarcze firmy, efektywności procesów zakupowych, potencjału bazy dostawców. Zrównoważona Karta Wyników monitoruje bezpośredni wpływ strategii zakupowych na wyniki finansowe firmy, a zatem również na budowę jej przewagi konkurencyjnej. Drugie narzędzie oceny skuteczności przyjętych strategii w przedsiębiorstwie Philips, czyli model oceny efektywności procesów zakupowych bada, iż w danym okresie nastąpił wzrost zaawansowania kluczowych elementów zaopatrzenia. Dodatkowo Philips stosuje do badania skuteczności przyjętych strategii monitoring zmian potencjału dostawców. Genezą zastosowania tego typu mierników jest przekonanie menedżerów, iż dostawcy stanowią zewnętrzne zasoby przedsiębiorstwa. Zarządzający uważają, iż kluczowe kompetencje kontrahentów mają wpływ na konkurencyjność nabywcy.

Zmienił się charakter konkurencji na rynkach międzynarodowych, walkę o klienta prowadzą nie pojedyncze przedsiębiorstwa, lecz zintegrowane łańcuchy dostaw. Jednocześnie struktura łańcuchów dostaw z krajowej rozwinęła się w globalną. Krajem, który znajduje się w centrum zainteresowania globalnych firm, są Chiny. Ich atrakcyjność dla zagranicznych inwestycji zwiększyła się szczególnie wyraźnie po wstąpieniu do Światowej Organizacji Handlu. Celem artykułu jest ukazanie pozycji Państwa Środka, którą zajmują w łańcuchach dostaw globalnych przedsiębiorstw. Zaprezentowane wyniki badań wskazują na najważniejsze wyzwania dla branży logistycznej w Chinach. Dokładna analiza tego sektora pozwala również określić, z jednej strony, perspektywy, z drugiej, zagrożenia, dla jego rozwoju w przyszłości. Artykuł prezentuje znaczenie Chin jako miejsca zakupów zaopatrzeniowych (low-cost country sourcing), ze zwróceniem szczególnej uwagi na strategie zakupowe globalnych sieci detalicznych. Autorka kieruje rozważania także w stronę logistyki dystrybucji i określa główne strategie dystrybucyjne firm działających w Chinach. W ostatniej części prezentuje strategię firmy Motorola Incorporated, która, wykorzystując potencjał Chin, rozwinęła strategię globalnego partnerskiego łańcucha dostaw i odniosła sukces.

Globalne przedsiębiorstwa muszą stawiać czoła coraz to nowym problemom i wyzwaniom. Kluczową rolę odgrywa zatem skuteczne zarządzanie procesami logistycznymi, w tym także postrzeganie logistyki zwrotnej jako strategicznej szansy, usługi dodającej wartość do oferty firmy. Obszar ten może stać się wówczas źródłem przewagi konkurencyjnej podmiotu. Logistyka zwrotna to dziedzina ciesząca się coraz większym zainteresowaniem, a dzięki możliwości osiągnięcia korzyści - pole warte dogłębnej analizy i dalszych badań. Artykuł wyjaśnia pojęcie "logistyki zwrotnej" i prezentuje powiązane z nią koszty. Odwołuje się także do wzrostu zainteresowania tym obszarem biznesowym oraz obrazuje kluczowe procesy skutecznego zarządzania logistyką zwrotną. Dodatkowo, na rozwój przepływów zwrotnych wpływa także implementacja nowych rozwiązań i regulacji prawnych oraz pojawianie się rewolucyjnych technologii IT. Nieuniknione są jednak problemy blokujące sprawne i skuteczne zarządzanie przepływami zwrotnymi. Przytoczone w artykule praktyczne przykłady pokazują, że globalni gracze wykorzystują logistykę zwrotną jako szansę na pozyskiwanie lojalnych klientów, budowanie długookresowych relacji biznesowych i wzmacnianie swojej pozycji na rynku. Obszar logistyki zwrotnej koncentruje się także na "społecznej odpowiedzialności" oraz "zrównoważonym rozwoju", zyskując tym samym poparcie społeczne do dalszego rozwoju.

Jeden z ostatnich raportów firmy doradczej Aberdeen Group nosi tytuł "The CPO's Strategic Agenda". Opierając się na wywiadach z kadrą zarządzającą ponad 200 firm (65% z Ameryki Północnej, 30% z regionu EMEA, 5% z obszaru Azji i Pacyfiku), analitycy Aberdeen Group zebrali najważniejsze wyzwania, przed jakimi stoją menedżerowie zarządzający firmowymi procesami zakupów ("Chief Procurement Officer" - CPO). Dużym walorem tego raportu jest przedstawienie zebranych danych oraz sformułowanie wniosków w sposób, który uwzględnia istnienie liderów i "maruderów" w dziedzinie zarządzania procesami zakupów.

W ostatnich dekadach, a dokładnie od momentu powstania pierwszego raportu opracowanego dla Klubu Rzymskiego, opublikowanego w 1972 r. i pierwszego kryzysu energetycznego, który miał miejsce również na początku lat 70. XX w. wzrasta zainteresowanie odnawialnymi źródłami energii, w tym biopaliwami transportowymi powstałymi w procesie konwersji biomasy. Wynika to z wielu przesłanek a do najważniejszych można zaliczyć: aspekt ekologiczny, kurczenie się zasobów kopalnych nośników energii i wzrost ich cen na rynkach światowych, aspekt społeczny, poszanowanie energii. Ważnym aspektem i cechą charakterystyczną obecnych paliw transportowych jest możliwość ich substytucji innymi paliwami, wytwarzanymi z roślin w prostych procesach estryfikacji czy fermentacji/odwodnienia (biopaliwa I generacji), a w przyszłości w procesach fizyko-chemicznych (paliwa syntetyczne, oraz biopaliwa II generacji), prowadzących docelowo do wykorzystania wodoru (paliwo III generacji, wytwarzane przykładowo z węgla czy biomasy-biowodór). Przechodzenie do nowych generacji paliw i biopaliw wiąże się z redukcją zanieczyszczenia środowiska m.in. poprzez podniesienie sprawności konwersji energii nośników na energię mechaniczną pojazdów czy sposobem wykorzystania; np. układ silnika elektrycznego zamiast silnika spalinowego.

W dniach 7-8 grudnia 2006 r. we Wrocławiu odbyło się II Forum Studentów Transportu i Logistyki "Translogistics 2007". Organizatorem forum było Koło Naukowe "Logistics" z Wydziału Mechanicznego Politechniki Wrocławskiej. Spotkanie przyciągnęło ponad setkę uczestników z całego kraju, w tym gości z uczelni warszawskich, poznańskich, krakowskich i górnośląskich.