Najlepsze ceny Specjalne oferty dla członków klubu książki PWE Najtańsza dostawa
Prof. dr hab. Daniel Eryk Lach, LL.M. (EUV)
ORCID: 0000-0001-6223-5356

Jest profesorem w Zakładzie Prawa Pracy i Prawa Socjalnego Wydziału Prawa i Administracji UAM w Poznaniu. Był stypendystą Max-Planck-Institut für Sozialrecht und Sozialpolitik w Monachium, Autor ponad 120 prac naukowych dotyczących zagadnień teoretyczno-prawnych systemu opieki zdrowotnej i długoterminowej, także w aspekcie konstytucyjnym i transgranicznym, jak również prawa zabezpieczenia społecznego oraz prawa pracy.

 
DOI: 10.33226/0032-6186.2024.7.2
JEL: I13, K34

Przedmiotem niniejszego opracowania jest omówienie wątpliwości dotyczących zgodności ukształtowania przepisów regulujących wysokość i podstawę wymiaru tzw. składki na „ubezpieczenie” zdrowotne jako szczególnej daniny publicznej z wybranymi konstytucyjnymi standardami. Chodzi w szczególności o obciążenie „składką”, bez żadnych ograniczeń, dochodów ze wszystkich tytułów ubezpieczeniowych (zasada uniwersalności składki) w kontekście zasady solidarności społecznej (art. 2 Konstytucji). Uniwersalność „składki” zostanie także omówiona wobec ograniczoności ustawowej gwarancji zarówno na tle art. 47 (autonomia jednostki), jak i w świetle zasady proporcjonalności (art. 31 ust. 3 Konstytucji) oraz zakazu naruszania istoty prawa własności (art. 64 ust. 3 Konstytucji). Ponadto przedstawione zostaną wątpliwości dotyczące zróżnicowania podstawy wymiaru „składki” dla różnych grup ubezpieczonych oraz zróżnicowania stopy „składki” przedsiębiorców w zależności od ich statusu podatkowego w kontekście art. 32 ust. 1 w związku z art. 68 ust. 2, art. 84 i art. 2 Konstytucji.

Słowa kluczowe: system opieki zdrowotnej; składka; konstytucja
DOI: 10.33226/0032-6186.2024.5.3
JEL: K31

Przedmiotem opracowania jest omówienie przepisów ustawy o świadczeniu wspierającym, wprowadzającej do polskiego systemu prawnego nowy, powszechny system świadczeń pieniężnych służących częściowej kompensacie skutków ziszczenia się ryzyka socjalnego określonego w ustawie jako „potrzeba wsparcia”. Autor omawia warunki nabywania prawa do świadczenia wspierającego, w tym definicję potrzeby wsparcia oraz postępowanie w sprawie ustalania jej poziomu, krytycznie oceniając wymóg zamieszkiwania świadczeniobiorcy na terytorium RP. Polemicznie odnosi się także do przyjętego ukształtowania systemu wsparcia jednostek i rodzin w związku z potrzebą długoterminowej opieki, w szczególności zasadności różnicowania – w zależności od wieku osoby wymagającej wsparcia – rodzaju świadczeń, warunków ich nabywania oraz wysokości.

Słowa kluczowe: świadczenie wspierające; potrzeba wsparcia; świadczenie pielęgnacyjne
DOI: 10.33226/0032-6186.2023.8.7
JEL: K31

W orzecznictwie Sądu Najwyższego sformułowano wymóg poprzedzenia wycofania zaświadczenia A1 przez ZUS uzgodnieniem z instytucją miejsca wykonywania pracy wstecznego podlegania właściwemu ustawodawstwu. W tym kontekście w opracowaniu omówiono procedurę wycofywania zaświadczenia A1, a także problematykę uzgadniania przez zainteresowane instytucje ustawodawstwa właściwego i wstecznego włączania delegowanego pracownika, odnośnie do którego wycofano zaświadczenie A1, do systemu właściwego. Na tym tle przedstawiony zostanie także problem ochrony delegowanego pracownika przed skutkami wstecznej weryfikacji ustawodawstwa w sytuacji braku rozbieżności co do ustawodawstwa właściwego, a w konsekwencji braku konieczności zawarcia stosownego porozumienia.

Słowa kluczowe: procedura wycofania zaświadczenia A1; ustalanie ustawodawstwa właściwego; wsteczne włączenie do systemu właściwego
DOI: 10.33226/0032-6186.2023.5.9
JEL: K31

Przedmiotem opracowania jest omówienie argumentacji przywołanej przez niemiecki federalny sąd pracy (BAG) w wyroku z 1 grudnia 2020 r., 9 AZR 102/20, dla uzasadnienia tezy, zgodnie z którą system motywacyjny może być uznany za instrument kierownictwa pracodawcy potwierdzający istnienie stosunku pracy, w świetle wypowiedzi niemieckojęzycznego piśmiennictwa, oraz ocena wpływu tego orzeczenia na kwalifikowanie statusu prawnego osób pracujących za pośrednictwem platformy online (crowdworkers).

Słowa kluczowe: stosunek pracy platform workers; crowdworkers; kierownictwo pracodawcy
DOI: 10.33226/0032-6186.2023.1.7
JEL: I13, K31, K38

Przedmiotem opracowania jest omówienie kwestii prawa uchodźców wojennych z Ukrainy do świadczeń opieki zdrowotnej, zarówno na podstawie szczególnej regulacji ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, jak i ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium RP. Analiza obejmie zakres podmiotowy i przedmiotowy opieki zdrowotnej przewidzianej dla uchodźców z Ukrainy, a także kwestie organizacji i finansowania udzielanych im świadczeń.

Słowa kluczowe: Ukraina; uchodźcy; opieka zdrowotna
DOI: 10.33226/0032-6186.2022.8.7
JEL: K31, K39

Przedmiotem artykułu jest wyrok niemieckiego federalnego sądu pracy (BAG) z 25 czerwca 2021 r., 5 AZR 505/20, w którego tezie wskazano, że opiekun-cudzoziemiec, delegowany do Niemiec w celu pracy w gospodarstwie domowym osoby niesamodzielnej, ma prawo do wynagrodzenia w wysokości co najmniej wynagrodzenia minimalnego nie tylko za czas pracy, ale także za okres dyżuru. Autor omawia skutki przedmiotowego orzeczenia zarówno odnośnie do sytuacji prawnej nieformalnych opiekunów z krajów Europy Wschodniej, jak również możliwości organizacyjnych i finansowych zapewnienia osobom niesamodzielnym należytej opieki (także całodobowej) w warunkach domowych.

Słowa kluczowe: delegowanie opiekuna; wynagrodzenie minimalne; czas pracy
DOI: 10.33226/0032-6186.2021.6.7
JEL: K32

Przekonania religijne pacjenta a transgraniczna opieka zdrowotna (sprawa C-243/19)

The subject of this paper is the judgment of the Court of Justice of the European Union from 29 October 2020 in case C-243/19. There are two important issues discussed: 1) if the patient's religious beliefs might be a reason for granting the prior authorization accordingto articles: 20(2) of Regulation No. 883/2004 and 8(5) and (6)(d) of Directive 2011/24, 2) the difference between the rules of the reimbursement of costs of cross-board healthcare set in the Regulation No. 883/2004 and in the Directive 2011/24.

Przedmiotem opracowania jest wyrok TSUE z 29 października 2020 r. w sprawie C-243/19. Zostały w nim omówione dwa istotne zagadnienia: 1) czy przekonania  religijne pacjenta mogą stanowić przesłankę wydania uprzedniej zgody, o której mowa w art. 20 ust. 2 rozporządzenia nr 883/2004 i w art. 8 ust. 5 i 6d dyrektywy nr 2011/24, 2) różnica pomiędzy zasadami zwrotu kosztów transgranicznej opieki zdrowotnej określonymi w rozporządzeniu 883/2004 i w dyrektywie nr 2011/24.

Słowa kluczowe: cross-board healthcare; prior authorization; patient's religious beliefs (transgraniczna opieka zdrowotna; uprzednia zgoda; przekonania religijne pacjenta)
DOI: 10.33226/0032-6186.2021.1.4
JEL: K31

Celem artykułu jest omówienie zagadnień związanych z roszczeniami płatnika o zwrot od ubezpieczonego obciążającej go części składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. W oparciu o dorobek judykatury i doktryny polskiej, niemieckiej i austriackiej autor przedstawia możliwości konstruowania przez płatnika roszczeń o zwrot zapłaconych z jego środków należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne/zdrowotne w części, która powinna być sfinansowana ze środków ubezpieczonego, w przypadku późniejszego ustalenia, że ubezpieczony wykonujący pracę na postawie umowy cywilnoprawnej był zatrudniony na podstawie stosunku pracy lub że samozatrudnienie ubezpieczonego miało charakter pozorny.

Słowa kluczowe: składki na ubezpieczenia społeczne; roszczenia płatnika wobec ubezpieczonego; pozorność samozatrudnienia
DOI: 10.33226/0032-6186.2020.9.6
JEL: K39

Kilka uwag o konstruowaniu systemu zabezpieczającego ryzyko potrzeby długoterminowej opieki

The subject of this study is to present selected issues concerning the constructing of the service system covering the risk of the need of long-term care. Author discusses the questions of: defining the risk of the need of long-term care seen in the context of demographic situation, scope and character of the system services and as well as its organization and financing.

Celem artykułu jest przedstawienie wybranych zagadnień dotyczących konstruowania systemu świadczeniowego zabezpieczającego ryzyko potrzeby opieki długoterminowej. Autor omawia następujące zagadnienia: zdefiniowanie ryzyka potrzeby opieki długoterminowej w kontekście sytuacji demograficznej, zakres i charakter świadczeń, organizację systemu oraz jego finansowanie.

Słowa kluczowe: risk of the need of long-term care; dependency; long-term care system (potrzeba opieki długoterminowej; niesamodzielność; system opieki długoterminowej)
DOI: 10.33226/0032-6186.2020.7.3
JEL: K39

W obliczu obserwowanych i prognozowanych zmian demograficznych autor formułuje tezę, zgodnie z którą wspólnoty osób niesamodzielnych, stanowiące alternatywę dla opieki instytucjonalnej, mogłyby okazać się pomocne w rozwiązaniu demograficznie warunkowanego problemu niedostatecznego dostępu do nieformalnej opieki długoterminowej. Rozwinięciu tej tezy służy przedstawienie instrumentów przyjętych w niemieckim ubezpieczeniu pielęgnacyjnym, mających na celu wspieranie tworzenia i funkcjonowania wspólnot mieszkaniowych osób niesamodzielnych. Na tym tle autor poddaje krytycznej analizie regulację dotyczącą tworzenia i prowadzenia rodzinnego domu pomocy jako przewidzianej w polskim prawie pomocy społecznej szczególnej formy świadczenia usług opiekuńczych i bytowych, która mogłaby stanowić podstawę tworzenia wspólnot mieszkaniowych osób niesamodzielnych.

Słowa kluczowe: wspólnoty osób niesamodzielnych; świadczenia opieki długoterminowej; rodzinne domy pomocy
DOI: 10.33226/0032-6186.2019.10.1
JEL: K39

Autor podejmuje próbę zdefiniowania pojęcia telemedycyny w oparciu o międzynarodowe, w tym unijne, dokumenty i dorobek piśmiennictwa polskiego i zagranicznego oraz ustalenia dopuszczalności zdalnego udzielania świadczeń opieki zdrowotnej w świetle przepisów regulujących zasady wykonywania zawodów medycznych i prowadzenia działalności leczniczej. Analizuje także zagadnienie dopuszczalności finansowania ze środków publicznych świadczeń opieki zdrowotnej udzielanych w formie telemedycyny, w tym zwrotu kosztów takich świadczeń udzielonych w ramach transgranicznej opieki zdrowotnej w UE.

Słowa kluczowe: telemedycyna; świadczenia opieki zdrowotnej; transgraniczna opieka zdrowotna