Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego 03/2025

Celem artykułu jest scharakteryzowanie szczególnej instytucji prawnej w postaci wstąpienia syndyka masy upadłości do postępowania z powództwa wierzyciela dochodzącego ochrony pauliańskiej. Z przeprowadzonej analizy wynika, że na skutek wstąpienia dochodzone roszczenie zmienia się z mocy prawa w roszczenie o uznanie czynności za bezskuteczną w stosunku do masy upadłości. Syndyk swobodnie decyduje, czy wstąpić do postępowania. Może to uczynić zarówno w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji, jak i w postępowaniu apelacyjnym, może też zrezygnować z wstąpienia i wytoczyć samodzielne powództwo. Wstąpienie do postępowania musi jednak zawsze nastąpić z zachowaniem obu terminów przewidzianych w art. 132 ust. 3 pr.upadł. dla wytoczenia powództwa pauliańskiego przez syndyka. Po wstąpieniu do procesu nie zachodzi podstawienie procesowe, w szczególności syndyk nie działa na rachunek dłużnika lub dotychczasowego powoda; syndyk jest natomiast związany zastanym stanem sprawy i nie może żądać powtórzenia dokonanych czynności.

W artykule poddano analizie pojęcie nieruchomości związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, wynikające z ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (u.p.o.l.). Zaliczenie gruntów budynków lub budowli do tej kategorii nieruchomości skutkuje znaczącym wzrostem wysokości podatku od nieruchomości. Ustawowa definicja tego pojęcia jest zbyt ogólna, przez co od początku obowiązywania ustawy trwają spory dotyczące tego, jak opodatkować nieruchomości przedsiębiorcy. Chociaż sprawą dwukrotnie zajął się Trybunał Konstytucyjny (TK), analizowany problem dalej wzbudza kontrowersje w orzecznictwie sądowym. W tej sytuacji, moim zdaniem, konieczne są zmiany ustawowe. Problemu nie rozwiążą kolejne wyroki, w tym TK. W artykule zostały przedstawione propozycje zmian w obowiązujących regulacjach, a mianowicie nowa definicja nieruchomości będących w posiadaniu przedsiębiorcy oraz zasady opodatkowania nieruchomości stanowiących współwłasność.

Jakie są ograniczenia unijnego prawa dotyczącego sytuacji nadzwyczajnych w sektorze energetycznym?

Sudden and difficult-to-predict events, such as the financial crisis, COVID-19, and the war in Ukraine, made it necessary for Member States as well as EU institutions to counter them. The legal system proved unprepared and it was necessary to resort to special emergency law procedures, which have existed since the beginning of the EU, but were rarely used. The legal framework points out conditions that should be considered (emergency, temporary nature and solidarity). This raises questions – which this article seeks to answer – of the limits to the application of the EU emergency law in the energy sector, particularly in connection with the Lisbon Treaty's creation of a separate EU energy policy.

Nagłe i trudne do przewidzenia wydarzenia, takie jak kryzys finansowy, pandemia COVID-19 oraz wojna w Ukrainie, wymusiły konieczność podjęcia działań przez państwa członkowskie oraz instytucje UE. System prawny okazał się nieprzygotowany, co sprawiło, że konieczne stało się odwołanie do specjalnych procedur prawnych dotyczących sytuacji nadzwyczajnych, które istniały od początku istnienia UE, lecz były rzadko stosowane. Ramy prawne wskazują na warunki, które powinny być brane pod uwagę (stan nadzwyczajny, tymczasowy charakter oraz solidarność). To rodzi pytania – na które niniejszy artykuł stara się odpowiedzieć – o granice stosowania prawa nadzwyczajnego UE w sektorze energetycznym, zwłaszcza w kontekście ustanowienia odrębnej polityki energetycznej UE na mocy Traktatu z Lizbony.

Dostępność aplikacji mobilnych banków w Polsce – analiza prawna najnowszych zmian

The rapid expansion of digital services in the financial sector has elevated the importance of accessibility, particularly for mobile banking applications. Despite the significant global advancements in digital accessibility, including the adoption of the UN Convention on the Rights of Persons with Disabilities (UNCRPD) and the European Accessibility Act, there remains a notable gap in the accessibility of mobile banking applications, especially for individuals with disabilities. This study investigates the current state of mobile banking application accessibility in Poland, examining how international and national legislative frameworks influence accessibility standards and practices within the Polish banking sector. A comprehensive review of the literature highlights the persistent challenges and advancements in the accessibility of mobile banking applications across different regions. Additionally, this article presents the results of a survey conducted among 28 commercial banks in Poland, assessing the compliance of their mobile banking applications with WCAG 2.1 and WCAG 2.2 guidelines. The survey findings indicate substantial gaps in accessibility compliance, with many banks failing to meet the basic accessibility criteria. These findings underscore the critical need for Polish banks to enhance the accessibility of their mobile banking applications to ensure equitable access for all users, including those with disabilities.

Szybki rozwój usług cyfrowych w sektorze finansowym podniósł znaczenie dostępności, szczególnie w przypadku mobilnych aplikacji bankowych. Pomimo znacznych globalnych postępów w zakresie dostępności cyfrowej, w tym przyjęcia Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych (UNCRPD) oraz Europejskiego Aktu o Dostępności, wciąż istnieje zauważalna luka w dostępności mobilnych aplikacji bankowych, zwłaszcza dla osób z niepełnosprawnościami. Niniejsze badanie analizuje obecny stan dostępności mobilnych aplikacji bankowych w Polsce, badając, w jaki sposób międzynarodowe i krajowe ramy prawne wpływają na standardy i praktyki dostępności w polskim sektorze bankowym. Kompleksowy przegląd literatury podkreśla trwałe wyzwania i postępy w zakresie dostępności mobilnych aplikacji bankowych w różnych regionach. Ponadto artykuł przedstawia wyniki ankiety przeprowadzonej w grupie 28 komercyjnych banków w Polsce, oceniającej zgodność ich mobilnych aplikacji bankowych z wytycznymi WCAG 2.1 i WCAG 2.2. Wyniki ankiety wskazują na znaczne luki w zgodności z wytycznymi dotyczącymi dostępności, przy czym wiele banków nie spełnia podstawowych kryteriów dostępności. Te wyniki podkreślają istotną potrzebę poprawy dostępności mobilnych aplikacji bankowych polskich banków, aby zapewnić równy dostęp dla wszystkich użytkowników, w tym osób z niepełnosprawnościami.

Spór w sprawie EC and Certain Member States – Large Civil Aircraft (DS316) i w sprawie US – Large Civil Aircraft (2nd complaint) (DS353) dotyczy subsydiowania budowy dużych samolotów cywilnych (LCA) i walki koncernów, takich jak Airbus i Boeing, o uzyskanie pozycji dominującej na rynku. Z uwagi na ramy czasowe jest on traktowany jako najbardziej skomplikowany w historii WTO. U jego podstaw leży odmienne w Stanach Zjednoczonych i Unii Europejskiej podejście do prowadzenia działalności gospodarczej i definiowania niedozwolonych subsydiów. Celem artykułu jest analiza sporu DS316 i DS353 i ocena, czy o jego rozstrzygnięciu zadecydowały postanowienia porozumienia w sprawie subsydiów i środków wyrównawczych (porozumienie SCM). W artykule poddano badaniom warstwę faktograficzną sporu, charakter regulacji Porozumienia SCM oraz przyczyny, które doprowadziły do zawarcia przez UE i Stany Zjednoczone ugody w sprawie współpracy w dziedzinie LCA. Biorąc pod uwagę, że spór ma charakter polityczny, w artykule postawiono następującą hipotezą badawczą: Spór DS316 i DS353, pomimo że bardzo skomplikowany, jest możliwy do rozwiązania na gruncie prawa WTO, ale wyłącznie na mocy ugody stron. Wyniki badań wskazują, że spór został rozwiązany na podstawie art. 3.7 DSU, ale o zawarciu konsensusu nie przesądziły względy normatywne Porozumienia SCM, ale chęć stron do pogłębiania współpracy gospodarczej.

Artykuł podejmuje problematykę sankcji gospodarczych i finansowych przyjmowanych przez UE w odpowiedzi na konflikt w Ukrainie z perspektywy wyzwań w wykonywaniu sankcji. Badana jest forma, specyfika i zakres, w jakim zostały przyjęte sankcje, oraz środki i narzędzia podejmowane przez instytucje UE w celu zapewnienia właściwego wykonywania sankcji gospodarczych i finansowych. Sposób, w jaki przyjmowane są kolejne pakiety sankcyjne, i zróżnicowany zakres przedmiotowy przyjmowanych w tym obszarze regulacji wymagają szczególnych działań umożliwiających jednolite stosowanie sankcji w poszczególnych państwach członkowskich. Celem artykułu jest wykazanie, że dla zapewnienia jednolitości i efektywności przyjętych środków niezbędne jest podejmowanie działań przez instytucje UE o charakterze soft law i wsparcia technicznego. Te działania tworzą zasadniczy mechanizm wspierania przedsiębiorców w UE dotkniętych konsekwencjami przyjmowanych środków. Artykuł stanowi przegląd wykorzystywanych przez instytucje UE narzędzi wspierających przy jednoczesnej analizie podstaw prawnych działań poszczególnych instytucji. Podejmowanie adekwatnych działań przez instytucje UE determinuje sposób w jaki poszczególne przedsiębiorstwa interpretują i wykonują sankcje wynikające z bezpośrednio z prawa UE.

Problematyka kredytów w ostatnich latach zyskała w Polsce na znaczeniu, a to ze względu na ich wymierny wpływ na sektor finansowy państwa. Mimo tego materia związana z charakterystyką przedawnienia rat kredytu w wyniku wypowiedzenia umowy kredytu przez kredytodawcę nie była dotychczas szczegółowo omawiana w literaturze, jak również zaistniałe w tym zakresie rozbieżności orzecznicze nie były szerzej przybliżane. Wobec omawianej problematyki na przestrzeni ostatnich lat orzecznictwo wykształciło trzy odrębne podejścia, których przyjęcie prowadziło do różnych skutków prawnych. Taka sytuacja z pewnością nie była korzystna dla szeroko rozumianego obrotu prawnego oraz jego uczestników (w tym zwłaszcza kredytobiorców). Rozbieżności te w znacznej mierze wiązały się z niejednolitą wykładnią art. 120 § 1 Kodeksu cywilnego przez orzecznictwo, co prowadziło do istnienia różnych terminów wymagalności i tym samym różnej długości okresów przedawnienia poszczególnych rat udzielonych kredytów pomimo podobieństwa analizowanych stanów faktycznych. Niniejsze opracowanie ma na celu przybliżenie każdej ze wskazanych linii orzeczniczych, jak również odniesienie się i zaopiniowanie niedawnej uchwały Sądu Najwyższego z 10.05.2023 r., III CZP 52/22, wydanej ze względu na zaistniałe rozbieżności orzecznicze. Opracowanie zawiera również przybliżenie zagadnienia wymagalności i wykładnię artykułu 120 Kodeksu cywilnego nierozerwalnie związanych z omawianą problematyką. Należy też wskazać, że omawiane rozstrzygnięcie może mieć niebagatelne znaczenie dla stron umów kredytu.