Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego 12/2024

W kierunku nowego modelu sektorowego izb gospodarczych. Badanie eksploracyjne organizacji otoczenia biznesu w Polsce

The evolution of socio-economic institutions, to which chambers of commerce belong, is natural due to the dynamic changes in economic processes and markets. The survey results discussed in the study draw a picture of today's business environment organizations and entrepreneurs' perception of their activities. Most respondents stressed the need for member support, including networking, as well as the need for organisations to play an active role in legal consultations. A possible change of the system of chambers of commerce in Poland from private law to public law should not be based on simple copying of foreign solutions. Research results and the selection of modern, effective model solutions should precede and become the basis for a good draft bill that will be understood and supported by entrepreneurs, the government, and other stakeholders.

Ewolucja instytucji społeczno-ekonomicznych, do których należą izby gospodarcze, jest naturalna ze względu na dynamiczne zmiany procesów gospodarczych i rynków. Wyniki badań ankietowych rysują obraz dzisiejszych organizacji otoczenia biznesu i postrzegania ich działalności przez przedsiębiorców. Większość respondentów podkreślała potrzebę wsparcia członków, w tym networkingu, oraz aktywnego udziału organizacji w konsultacjach prawnych. Ewentualna zmiana ustroju izb gospodarczych w Polsce z prawa prywatnego na prawo publiczne nie powinna opierać się na prostym kopiowaniu rozwiązań zagranicznych. Analizy celowościowe oraz wybór nowoczesnych, efektywnych rozwiązań modelowych powinny poprzedzać i stać się podstawą dobrego projektu ustawy, który będzie zrozumiany i popierany przez przedsiębiorców, rząd i inne zainteresowane strony.

W artykule podjęto próbę przedstawienia podstaw ochrony nazwy produktu wywodzącego się z przydomka znanego sportowca na podstawie przepisów prawa własności przemysłowej, ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji oraz jako dobra osobistego. Analiza została przeprowadzona na podstawie wyroków sądów powszechnych i Sądu Najwyższego, w których zapadały rozstrzygnięcia dotyczące znaku towarowego i przydomka „Tiger”. Tezy tych wyroków nie są ze sobą w całości zgodne, co uzasadnia prowadzenie dyskusji, czy obok regulacji prawa własności przemysłowej, w szczególności dotyczącej znaków towarowych oraz klauzuli dobrych obyczajów w prawie zwalczania nieuczciwej konkurencji, dopuszczalne jest kwalifikowanie przydomka jako dobra osobistego w rozumieniu Kodeksu cywilnego. Postawione zagadnienia wiążą się ze statusem dóbr osobistych nieujętych w ustawowym katalogu art. 23 k.c., które na skutek ich używania przez osoby powszechnie znane nabierają cech komercyjnych.

W artykule przedstawiono wyniki analizy przepisów prawa UE regulujących swobodę świadczenia usług w modelu gospodarki dzielenia się, mającej na celu zidentyfikowanie uprawnień i obowiązków dostawców usług pośrednich i usług offline. W świadczeniu usług na rynku wewnętrznym w modelu gospodarki dzielenia się zaangażowane są trzy kategorie podmiotów: po pierwsze, dostawcy usług offline, czyli takich, które realizowane są w świecie materialnym; po drugie, odbiorcy usług offline i, po trzecie, operator platformy internetowej, który udostępnia aplikację umożliwiającą łączenie dostawców usług offline i odbiorców takich usług. Z uwagi na fakt, że ten model prowadzenia działalności gospodarczej na rynku wewnętrznym jest ciągle obecny, zasadne jest przedstawienie regulacji swobody świadczenia usług na rynku wewnętrznym z perspektywy dostawców usług pośrednich (online) i usług offline w dwóch wymiarach: uprawnień, jakie dostawcy ci wywodzą z prawa UE w relacjach z państwami członkowskimi, oraz obowiązków, jakie na takich dostawców nakładają przepisy prawa UE w relacji z odbiorcami ich usług.

Rozwiązanie bądź wygaśnięcie umowy dzierżawy nieruchomości pod farmę fotowoltaiczną skutkuje utratą przez dzierżawcę prawa do używania dzierżawionego gruntu i pobierania z niego pożytków. Zakończony stosunek prawny dzierżawy rodzi po stronie dzierżawcy obowiązek zwrotu rzeczy, który powinien nastąpić bądź w stanie oznaczonym przez strony w zawartej umowie dzierżawy, bądź wynikającym z art. 705 k.c. Obowiązkowi zwrotu nieruchomości towarzyszy szereg czynności natury faktycznej i prawnej, dokonywanych przez dzierżawcę. W zależności od ich zakresu obowiązek zwrotu może zmierzać do przywrócenia na gruncie stanu poprzedniego, obejmując szeroko pojętą rekultywację gruntu oraz przywrócenie jego dotychczasowego przeznaczenia, bądź też ograniczać zakres działań dzierżawcy do odtworzenia stanu pierwotnego z uwzględnieniem jednak zużycia nieruchomości wynikającego z posadowienia na niej farmy fotowoltaicznej oraz wykorzystywaniem gruntu zgodnie z zawartą umową. Celem artykułu jest rozważenie obowiązku zwrotu nieruchomości w zakresie podmiotów zobowiązanych do jego realizacji, terminu oraz zakresu jego wykonania.

Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie, czy jako naruszenie prawa do niedyskryminowania ze względu na orientację seksualną można potraktować nieuznawanie aktów urodzenia dziecka par osób tej samej płci w Polsce? Czy przejawem takiej dyskryminacji może być np. nierówne traktowanie dzieci, którym został nadany tylko numer PESEL? Jakie są konsekwencje odmiennego potraktowania obywateli UE i jaki to ma wpływ na ich sytuację cywilnoprawną w Polsce. Autorki, stosując dogmatyczną metodę badawczą, dokonują analizy zarówno unijnych, jak i polskich regulacji odnoszących się do zagadnienia uznania zagranicznego aktu urodzenia dziecka poprzez wskazanie mankamentów, a także pozytywów obowiązujących rozwiązań.

W artykule omówiono przepisy Kodeksu postępowania cywilnego dotyczące adresu jednoosobowej działalności gospodarczej (przedsiębiorcy), na który powinny być doręczane pisma sądowe i procesowe. W ostatnich latach były one istotnie nowelizowane. W szczególności ważna pozostawała kwestia uznania wiążącego charakteru adresu przedsiębiorcy ujawnionego w CEIDG przy doręczaniu pierwszych pism w sprawie. Autor artykułu poza omówieniem zmian przepisów związanych ze stosowaniem w postępowaniu cywilnym adresu ujawnionego w CEIDG podejmuje próbę oceny aktualnych regulacji i stojących za nimi motywów. Przedstawia również propozycje rozwiązań, które usprawniłyby doręczanie pism przedsiębiorcom.

Granice dopuszczalnych zmian i uzupełnień w umowach o zamówienia publiczne nastręczają wielu trudności interpretacyjnych w praktyce i orzecznictwie, zwłaszcza na tle normatywnego pojęcia zakazanych w dyrektywach europejskich „modyfikacji istotnych umowy”. Komentowany wyrok TSUE dotyczy bezpośrednio możności przedłużenia terminu wykonania zamówienia, a także dopuszczalnego zastosowania w tym zakresie zwykłej formy elektronicznej, pomimo ogólnego wymogu dochowania formy pisemnej dla umowy podstawowej. Ustalenia i poglądy Trybunału wraz z rozwiniętą argumentacją prawną mają doniosłe znaczenie dla stosowania prawa polskiego.