Best prices Special offers for members of the PWE book club The cheapest delivery

Labour and Social Security Journal 10/2019

ISSN: 0032-6186
Pages: 56
Publication date: 2019
Place publication: Warszawa
Binding: paperback
Format: A4
Download the magazine
Price of the magazine number
14.00
Annual subscription 2024 (12 consecutive numbers)
195.00 €
156.00
Lowest price in last 30 days: 156.00
195.00 €
156.00
Lowest price in last 30 days: 156.00
From number:
Semi-annual subscription 2024 (6 consecutive numbers)
98.00 €
88.00
Lowest price in last 30 days: 88.00
98.00 €
88.00
Lowest price in last 30 days: 88.00
From number:
DOI: 10.33226/0032-6186.2019.10.1
JEL: K39

The aim of the article is to define the concept of telemedicine and determine the admissibility of remote providing of the healthcare services in the light of the regulations concerning the practice of the medical professions and the conducting of the medical activity. The analysis will also cover the issue of admissibility of financing of the healthcare services fulfilled in the form of telemedicine from the public funds, either in an EU cross-border context.

Keywords: telemedicine; the services of the health care; cross-border health care
Download article
DOI: 10.33226/0032-6186.2019.10.2
JEL: K31 (artykuł w języku niemieckim)

The subject of the study is a detailed description of the development of legal regulation and the current discussion regarding the right to minimum subsistence in Germany. This issue in question is dealt with from the perspective of the emergence of social welfare before 1962, changes to social welfare legislation made between 1962 and 2004, so-called Hartz reform and the case law of the Federal Constitutional Court, with a particular focus on the period after 2010.

Keywords: social security in Germany; the right to minimum subsistance
Download article
DOI: 10.33226/0032-6186.2019.10.3
JEL: K31

The article attempts to answer the question whether trade unions have been able to use the institution of European Works Councils to strengthen the position of employee representation vis-à-vis multinational corporations. In the author's opinion, problems with building cross-border solidarity of trade unions and their inability to work out joint attitude towards the phenomenon of the transnational company agreements (TCA) make unions’ approach to the role of EWCs increasingly ambivalent. As a result, paradoxically, the management boards of multinationals may  become the main beneficiaries of the existence of the EWCs.

Keywords: trade unions; European Works Councils; multinational corporations
Download article
DOI: 10.33226/0032-6186.2019.10.4
JEL: J70, J71, J83, K15, K31

Unlawful behavior of the employer or superiors at the workplace causes an employee's illness, this is a result of prolonged stress. The Labour Code provides for specific regulations aimed at limiting pathological situations in the work. The employee has a claim for compensation for mobbing, discrimination, including harassment. He also has the right to pursue claims under the provisions of the Civil Code. Perhaps is this the better way of redress, mainly because of evidence problems. Not all unlawful behavior at work is mobbing or discrimination. In addition, experience of theory and practice of civil law of the compensation for health problems, are extremely helpful in the process.

Keywords: stress; health disorder; mobbing; staff burn-out; compensation; causation
Download article
DOI: 10.33226/0032-6186.2019.10.5
JEL: K31

The article is concerned with basic issues connected with the role of custom in employment relations, with a particular emphasis on judicial jurisprudence and the method established therein to use the custom in relation to statutory law. This has a primary importance in view of the fact that custom penetrates the system mainly through court rulings, also in the system of civil law and not only the case law. The conclusions reached indicate that custom may occur both in the provisions of an employment relation, as an addition to mutual rights and obligations of the parties to that relation and sometimes constitutes an inherent element of the manner in which work is performed. Moreover, it seems that, in certain cases, the custom, being in the first place a determinant of the manner in which work is performed, with time becomes an element of the provisions of the employment relation, thereby shaping the mutual rights and obligations of the parties. In order for that to occur, a given custom must be, at least passively, known and accepted by both parties to an employment relationship.

Keywords: customary law; custom in employment relation and in judicial jurisprudence; provisions of the employment relationship; performance of work under the employment relation
Download article
DOI: 10.33226/0032-6186.2019.10.6
JEL: K31

Introducing, as of 1.01.2009, the institution of compensation to the, hitherto developed, system of social insurance, the legislator resolved the issue of securing the claims of all the insured who were able to prove that they had been working for no fewer than 15 years under special conditions, or performing work having a special nature. Nevertheless, the two paths of interpreting the legal regulations relevant to the right to compensation mean that the two, thus developed, subjectives copes of the entitled do not reflect the system and objective-related assumptions of this institution in their entirety. Presenting these conceptions of interpreting legal regulations within the scope of the right to compensation, and also an attempt to determine their mutual relations, are of significance for the implementing the legal provisions relevant to the right to compensation in the manner which is intended by the legislator.

Keywords: compensation; bridging pension; special conditions; earlier retirement
Download article
DOI: 10.33226/0032-6186.2019.10.7
JEL: K31

The Court of Justice of the EU on 11 September 2019 issued a judgement in case  C-397/18,DW vs. Nobel Plastiques Ibérica SA,concerning the issue of discrimination based on a disability. According to the ruling the state of health of a worker categorised as being particularly susceptible to occupational risks, within the meaning of national law, only falls within the concept of ‘disability’, within the meaning of that directive, where that state leads to a limitation of capacity arising from, inter alia, long-term physical, mental or psychological impairments which, in interaction with various barriers, may hinder the full and effective participation of the person concerned in their professional life on an equal basis with other workers. Moreover a dismissal for objective reasons based on criteria of productivity and absenteeism, constitutes indirect discrimination on grounds of disability, unless the employer has beforehand provided that worker with reasonable accommodation, within the meaning of Article 5 of that directive, in order to guarantee compliance with the principle of equal treatment in relation to persons with disabilities.

Keywords: equal treatment in employment; discrimination based on a disability; dismissal for objective reasons based on criteria of productivity and absenteeism
Download article
DOI: 10.33226/0032-6186.2019.10.8
JEL: K31

The author reports the case-law of the Supreme Court regarding the issue of remuneration of overtime work in the case of shortening working time below the standards set out in art. 129 § 1 of Labour Code and towards part-time employees.

Keywords: working time standard; allowance for overtime work
Download article

Wolność "do" i wolność "od" a prawo pracy

W toku ostatniej kampanii wyborczej rozgorzał ostry spór o to, kto bardziej jest za wolnością obywateli i kto tę wolność w większym stopniu zapewnia. W szczególności PiS broniąc się przed zarzutami, że jest partią kształtującą rządy autokratyczne, twierdzi, że Polskę czyni europejską oazą wolności i jest tej wolności najlepszym i chyba jedynym gwarantem. Dla wywiedzenia i udowodnienia tego twierdzenia - ustami Prezesa partii - sięga przy tym do wprowadzanego nieraz rozróżnienia wolności na wolność „od” i wolność „do”. Wolność wydaje się jednak być jedna i jednolita jako kategoria pojęciowa, prawna i ideologiczna, stąd też wskazane rozróżnienie może być widziane jako rodzaj pewnego nadużycia. To bowiem co określa się jako wolność „do”, to w gruncie rzeczy określone prawa podstawowe (według naszej Konstytucji - prawa człowieka i obywatela).

Kategoria wolności odnoszona jest oczywiście do różnych podmiotów czy bytów, w tym w obecnie toczonych dyskusjach zwłaszcza do obywateli (ludzi). Wolne lub zniewolone są jednak także narody, państwa, grupy społeczne, instytucje i organizacje itd. Wolność to brak wymuszania określonych zachowań przez inne podmioty, struktury czy siły. Inaczej mówiąc chodzi w tym przypadku o swobodę woli podmiotu (bytu) wolności, czyli o stan, w którym wykluczona jest możliwość narzucania woli przez czynnik zewnętrzny. Szczególnie istotnym czynnikiem ograniczającym tak pojmowaną wolność są normy prawne. Ustanawiają one ramy wolności wprowadzając zakazy określonych zachowań lub nakazując oznaczone działania lub zaniechania działań, przy czym gdy tych zakazów i nakazów jest wiele i są one niesprawiedliwe oraz nazbyt represyjne, to jesteśmy wtedy zdania, że wolność w danym państwie (warunkach) nie istnieje albo istnieje tylko dla pewnych grup (klas, warstw) społecznych. Swobodę ludzkich działań ogranicza nie tylko prawo, ale także - i nade wszystkim - indywidualne i społeczne uwarunkowania (bytowe, biologiczne, ekonomiczne itp.). Uwarunkowań tych często w danym czasie nie da się „przeskoczyć”, co pozostaje w związku ze znanym powiedzeniem Marksa, że wolność to zrozumienie konieczności. Prawo można zmienić, ale człowiek - jeżeli chce żyć - nie może przestać oddychać czy nie jeść. Nie ma więc wolności od oddychania i jedzenia, niezależnie od tego, jak byśmy bardzo tego chcieli, natomiast możemy sprawić, że będziemy wolni od nakazów satrapów czy innych autokratów i wodzów.

Wolność dotyczy różnych sfer życia i stąd można w tym aspekcie mówić o różnych jej rodzajach (przedmiocie, sferach), w szczególności - za Konstytucją RP - o wolnościach osobistych, politycznych oraz ekonomicznych, socjalnych i kulturalnych. Wolność polega przy tym zwłaszcza na braku zakazów i nakazów ustanawianych bezpośrednio niejako w interesie państwa i jego aparatu (wolność wobec państwa). Często jednak nasza wolność jest gwałcona przez innych ludzi (obywateli), instytucje, organizacje, grupy społeczne itp., które korzystają z własnej wolności i w jej ramach np. godzą w nasze życie, własność, stosują wyzysk i ucisk. Niezwykle ważnym zadaniem prawa jest w tym przypadku wyznaczenie odpowiednich granic między kolidującymi ze sobą sferami wolności (wolność wobec innych niż państwo podmiotów, grup czy sił, inaczej wolność wobec innych). Jak wspomniałem, pojęciu wolności próbuje się nadać szerszy zakres znaczeniowy, niż ten jaki został tu zarysowany, wprowadzając kategorię wolności „do”. Twierdzi się, że skoro obywatele będą mieli większy dostęp do dóbr, wyższe płace, emerytury czy inne świadczenia, to zapewni się im w ten sposób większą wolność, a wolność „do” służy też w ten sposób do poszerzeniu wolności „od”. Często jednak wolność „do” wcale nie służy poszerzeniu stanu wolności „od”. Dla przykładu, w praktyce poszerzenie i umocnienie bezpieczeństwa obywateli, a więc wolność  „do” bezpiecznej egzystencji, wcale nie następuje poprzez powiększenie sfery wolności „od” nakazów i zakazów, a wręcz przeciwnie odbywa się za cenę właśnie ograniczenia zakresu tej wolności przez prawodawcę. Z historii znane są przykłady systemów autorytarnych zapewniających stosunkowo wysoki standard bytowy obywateli, przez dostarczenie im chleba i igrzysk, przy jednoczesnym zasadniczym ograniczeniu ich swobód osobistych, politycznych, ekonomicznych czy społecznych. Oznacza to, że wolność dostępu do chleba i igrzysk wcale nie musi prowadzić do wykluczenia autorytaryzmu i eliminowania restrykcji w sferze wolności „od”, dotyczących zarówno kwestii osobistych i politycznych, ale także i gospodarczych. Tak zresztą był pomyślany socjalizm, gwarantujący prawo do pracy (zapewniający wszystkim pracę) oraz szereg świadczeń socjalnych i edukacyjnych - co prawda na stosunkowo niskim poziomie, ale jednak - za cenę ograniczenia wolności osobistych i politycznych, a także gospodarczych, przez upaństwowienie przedsiębiorstw, wprowadzenie systemu nakazowo-rozdzielczego i eliminację działania praw rynku. Rozwijana więc w nim była wolność „do”, przy jednoczesnym gwałceniu wolności „od”, a więc po prostu wolności.

Pojęcie, regulacja prawna, ideologia i praktyka wolności wykazują szereg swoistości w obszarze prawa pracy, głównie z tego względu, że osią tego prawa są relacje między pracownikami a pracodawcami, tj. indywidualne i zbiorowe stosunki pracy. Punktem wyjścia jest tu wolność w zakresie nawiązywania tych stosunków, wyrażająca się w zasadzie autonomii woli stron oraz wolności umów, zapewniających ich stronom formalnie nie tylko wolność decyzji, ale i równość  w tym zakresie. Znana jest przy tym teza, że prawna wolność jaką w tym obszarze mają pracownicy zderza się z ich faktycznym brakiem wolności z uwagi na ich słabszą pozycję ekonomiczną, która uwidacznia się zwłaszcza w warunkach strukturalnego bezrobocia, w sytuacji, w której nie tylko są wolni od feudalnych nakazów i zakazów, ale „wolni” są także od środków produkcji, a więc zmuszeni są do podejmowania pracy najemnej na warunkach dyktowanych im przez pracodawców. Dla likwidacji istniejącej tu faktycznej nierówności i tym samym korzystania z wolności stworzone zostało prawo pracy, które nałożyło i nakłada na pracodawców szereg różnorodnych powinności (nakazów i zakazów) w interesie słabszej strony stosunku pracy (pracownika), i tym samym ogranicza zakres wolności pracodawców („od” państwowych restrykcji), w tym zwłaszcza wolności prowadzenia działalności gospodarczej. We wskazanym aspekcie pracodawca podlega większym ograniczeniom niż pracownik i skutkiem tego można twierdzić, że jest mniej wolny. Z drugiej strony wszakże pracownik jest w szczególności zobowiązany do wykonywania poleceń pracodawcy, co oznacza, że jego wolność w zakresie czasu, miejsca i sposobu wykonywania pracy jest zasadniczo ograniczona. W stosunkach pracy ograniczenia wolności dotyczą zatem obu jego stron i są w sposób szczególnie zawiły od siebie wzajemnie uzależnione. Pojawia się tu pytanie, czy i jak w stosunkach pracy ograniczenia wolności stron mają być minimalizowane, a więc czy i jak powinno się poszerzać zakres wolności zarówno pracowników (np. pracownicy autonomiczni) jak i pracodawców (np. redukcja obowiązków małych i średnich pracodawców).

Przyjmując, że w stosunkach pracy istnieje wolność „do”, która obok wolności „od” przysługuje pracownikowi, należałoby dojść do wniosku, że poszerzanie zakresu powinności pracodawcy względem pracownika oznacza powiększenie wolności tego ostatniego, obok wolności „od” o większą wolność „do” (np. do wyższych wynagrodzeń i innych świadczeń). W imię więc hasła wolności, które jest najbardziej chwytliwe, można domagać się nie tylko ograniczenia obowiązków pracownika, ale także poszerzenia powinności pracodawców, które w dużej mierze wyrażają się w formie określonych uprawnień pracownika względem drugiej strony stosunku pracy. Tak rozumiana wolność pracowników to w dużej mierze ograniczenie wolności pracodawców, zwłaszcza ich wolności gospodarowania. Lepiej zatem w tym kontekście mówić o wolności pracowników rozumianej jako wolność „od” (od niedopuszczalnej ingerencji pracodawcy) i o ich uprawnieniach względem pracodawcy, a nie o wolności „do” określonych działań pracodawcy.

Na tle regulacji konstytucyjnych istnieje wyraźne pojęciowe odróżnienie wolności pracy (wolności wyboru i wykonywania zawodu oraz miejsca pracy) od prawa do pracy, według niektórych istniejącego jakkolwiek nie wysłowionego expressis verbis w Konstytucji RP. Praca jest określonym dobrem i dzięki jej zapewnieniu możliwe jest realizowanie różnych form wolności. W istocie wszakże wskutek wprowadzenia kategorii wolności „do” samo zapewnienie pracy jawi się jako wolność („do”), co może prowadzić do wniosku, że wolność pracy obejmuje także prawo do pracy. Gwarantując pracę nie musimy się wtedy martwić o to, że czynimy to także stosując przymus jej podejmowania i wykonywania.Widać na tym przykładzie, że kategoria wolności „do” prowadzi do pomieszania z poplątaniem, choć może być użyteczna w walce politycznej. Jest tak, bo nikt nie chce się przyznać, że jest przeciwnikiem wolności. By dowieść tego wbrew rzeczywistym intencjom wystarczy nieraz zmienić jedynie znaczenie słów.

Walerian Sanetra

Odbiór osobisty 0 €
Inpost Paczkomaty 4 €
Kurier Inpost 4 €
Kurier FedEX 4 €
Free delivery in Reader's Club from 47 €