Państwo

Andrzej Sopoćko

ISBN: 978-83-208-2514-5

Pages: 156
Publication date: 2022
Place publication: Warszawa
Publication: I
Binding: paperback
Format: B5

Powstanie państwa i jego istnienie to dwa różne zagadnienia. Państwa powstawały w celu realizacji ważnych potrzeb mieszkańców regionu, które niekoniecznie były później podstawą ich trwałości. Przetrwanie państwa zależało przede wszystkim od możliwości utrzymania wewnętrznej równowagi, kształtowanej przez interesy różnych grup społecznych. Choć prawie zawsze były one bardziej lub mniej rozbieżne, decydowało przekonanie, że razem jest jednak lepiej – ale nie zawsze to wystarczało. Wspólnota jest bowiem wartością, szczególnie tam, gdzie nie ma różnic kulturowych. Nie jest jednak dominująca w grze interesów – przede wszystkim ekonomicznych. Bogatsi są mało zainteresowani sojuszem z biednymi, chyba że ci ostatni są im potrzebni. Państwo spełnia więc swoją funkcję, gdy jego elementy współgrają ze sobą i tworzą przekonanie o efektywności oraz bezpieczeństwie bycia razem. Przekonanie to niekoniecznie musi być oparte na obiektywnych podstawach. Ludzie są częścią państwa wraz z mitami i wyobrażeniami o nim, o sobie i o sąsiadach. Ukształtowany przez nich ustrój także nie tworzy konstrukcji optymalizującej strukturę społeczną w ich interesie. Jest również wynikiem ścierania się rozmaitych wizji i wyobrażeń. Efektem niekoniecznie jest demokracja – często zwycięża wizja państwa wodzowskiego, autorytarnego, tworzącego iluzję realizacji marzeń na skróty.

Wstęp

ROZDZIAŁ I
PAŃSTWO W HISTORYCZNEJ WYOBRAŹNI

Czym jest państwo
Złudne dychotomie
Historyczne wzorce państwa
Czy historia państwa się skończyła
Podsumowanie
Bibliografia

ROZDZIAŁ II
RÓWNOWAGA W DYNAMICZNYM SYSTEMIE

Dynamika systemu. Późne, choć brzemienne zjawisko
Zaspokojenie potrzeb. Cel coraz bardziej rozmyty
Nasycenie potrzeb. Wyzwanie dla państwa
Równowaga
Gospodarka jako gra
Podstawowi gracze i ich strategie
Podsumowanie
Bibliografia

ROZDZIAŁ III
USTRÓJ, W JAKIM ŻYJEMY

Czy kapitalizm wygasa
Zagubiona forma ustroju
Czym jest kapitalizm
Matrix
Podsumowanie
Bibliografia

ROZDZIAŁ IV
JAK UTRZYMAĆ DEMOKRACJĘ

Opory przed wdrażaniem demokracji
Dlaczego autokracje trwają
Świat zewnętrzny versus wewnętrzny
Równowaga w autokracji
Równowaga w systemie demokratycznym
Podsumowanie
Bibliografia

Książka Andrzeja Sopoćki dotyczy problematyki kluczowej, wyznaczającej kształt teraźniejszości i mającej znaczenie dla przyszłości. Państwo właśnie teraz należy do niewielkiego zbioru centralnych pojęć niezbędnych do zrozumienia świata. Demokrację uznaje się za system, co prawda niedoskonały, jednak najlepszy z możliwych. Autor pokazuje państwo i jego drogę rozwojową prowadzącą do współczesności państwa demokratycznego. Przedstawia również pozbawiony publicystycznej powierzchowności program polityczny dla Polski. Formułuje postulaty niezbędne dla demokracji, która łączyłaby efektywność gospodarczą, sprzyjałaby rozwojowi i traktowałaby całe społeczeństwo jako zbiór ludzi upodmiotowionych i dojrzałych. Praca ma historyczną głębię - to książka tyleż analizująca współczesność, co prognozująca, a także projektująca przyszłość. Tekst pozbawiony autorytarnej arbitralności i wyniosłości skłania do rozmowy. Autor zaprasza do udziału w wysiłku i przyjemności lepszego rozumienia świata, a także w jego kształtowaniu. Odbiorcami tej książki mogą być nie tylko uczestnicy kręgu akademickiego, również ci wszyscy, którzy interesują się światem. Język autora pozbawiony jest pretensjonalnej hermetyczności, a zarazem nie jest pozbawiony naukowej wnikliwości, realizuje obecny w nauce postulat systematyzacji i prezentuje niejeden punkt widzenia.

Z recenzji dr. hab. Pawła Kozłowskiego, prof. UW

Andrzej Sopoćko

Professor Andrzej Sopoćko, PhD Dsc, Full Professor, professionally dealing with issues of financial markets and monetary policy, although passionately interested also in the history of Ancient Egypt and in characters and personalities of dogs. At present, works on the job of Professor in the Faculty of Management, the University of Warsaw. Previously, i.a. the President of the Competition and Consumer Protection Office, chief economic advisor to the Prime Minister of the Republic of Poland, Vice-Minister of Finance, Vice-President of the Warsaw Stock Exchange. His scientific output consists of over 100 publications, including 10 books. Awarded (twice) by PAN (Polish Academy of Sciences) for the best book of the year; received the Minister of Science and Higher Education award four times. Visiting Professor of universities in Germany, USA and Switzerland.