Gospodarka Materiałowa i Logistyka 04/2023

W artykule przedstawiono wyniki badań ankietowych oceniających znaczenie poszczególnych elementów składowych kapitału relacyjnego z punktu widzenia realizowanych w przedsiębiorstwach strategii. Dokonano również analizy zależności między kapitałem relacyjnym a przebiegiem procesów logistycznych. Analizę danych oparto na wynikach ankiet pochodzących z 200 przedsiębiorstw znajdujących się w południowej części Polski. Celem badań było określenie relacji pomiędzy wybranymi elementami kapitału relacyjnego a efektami funkcjonowania przedsiębiorstw w kontekście procesów logistycznych. Przeprowadzone badania i uzyskane wyniki pozwoliły na wykazanie, że w badanej grupie przedsiębiorstw występowały korelacje pomiędzy sposobem podejścia przedsiębiorstw do budowania kapitału relacyjnego a uzyskiwanymi efektami w kontekście wybranych aspektów procesów logistycznych.

Rozwój infrastruktury kolejowej w Polsce na szlakach towarowych między Chinami a Unią Europejską

This paper evaluates infrastructural investments in Poland and their impact on rail transport development between China and the European Union. Using data from diverse sources, including EU databases and the PKP database, the study employs a comprehensive methodology to explore railway transport, identifying main freight routes, understanding determinants, and recognizing barriers and challenges. Emphasis is placed on dependencies in route exchange, the consequences of the Russia–Ukraine conflict, data analysis in connections between cities, corridors, and their current state, and trends, barriers, and new initiatives, including crucial structural developments in Poland. Findings reveal dynamic growth in container railway freight since 2013. Poland, exceeding most EU states in rail intermodal transport growth, appears poised to be an "intermodal logistics hub" with planned modernization. The paper offers practical significance, providing insights for policymakers, railway operators, and logistics providers, identifying opportunities and challenges for enhancing railway freight competitiveness between China and the EU and encouraging collaboration among BRI stakeholders to address shared issues. The originality of the paper lies in the assessment of the railway freight routes between China and the EU, the Belt and Road Initiative, and its relationship with the infrastructural investments in Poland.

Artykuł ten analizuje inwestycje infrastrukturalne w Polsce i ich wpływ na rozwój transportu kolejowego między Chinami a Unią Europejską. W ramach opracowania korzystano z danych pochodzących z różnych źródeł, w tym z baz danych UE i bazy danych PKP. Do badania wykorzystano kompleksową metodykę w celu oceny transportu kolejowego, identyfikacji głównych tras towarowych, zrozumienia determinantów oraz rozpoznania barier i wyzwań. Nacisk został położony na zależności związane z modernizacją tras, konsekwencjami konfliktu między Rosją a Ukrainą, analizą danych dotyczących połączeń między miastami, korytarzami i ich aktualnym stanem, a także na trendy, bariery i nowe inicjatywy, w tym istotne strukturalne zmiany w Polsce. Wyniki obrazują dynamiczny wzrost w kolejowym transporcie kontenerowym od 2013 r. Polska, przewyższając większość państw UE pod względem wzrostu kolejowego transportu intermodalnego, wydaje się być „intermodalnym hubem logistycznym”, rozwój którego determinowany będzie przez planowane dalsze modernizacje. Artykuł ma praktyczne znaczenie, dostarczając informacji dla decydentów, operatorów kolejowych i dostawców logistycznych, identyfikując możliwości i wyzwania związane z poprawą konkurencyjności przewozów kolejowych między Chinami a UE oraz zachęcając interesariuszy BRI do współpracy w celu rozwiązania wspólnych problemów. Oryginalność artykułu polega na ocenie tras przewozu kolejowego między Chinami a UE, Inicjatywy Pasa i Szlaku i jej związku z inwestycjami infrastrukturalnymi w Polsce.

Postulat ograniczenia emisji CO₂ przy zachowaniu efektywności ekonomicznej wpisuje się w uwarunkowania funkcjonowania współczesnych przedsiębiorstw także w obszarze logistyki. W przypadku największych podmiotów proces transformacji w kierunku niskoemisyjnych rozwiązań wydaje się być łatwiejszy, głównie ze względu na posiadane zasoby. Zielona transformacja dla mniejszych przedsiębiorstw może okazać się o wiele trudniejsza, co niewątpliwie jest konsekwencją specyficznych cech tych przedsiębiorstw. Celem artykułu jest rozpoznanie uwarunkowań rozwoju niskoemisyjnej logistyki w małych i średnich przedsiębiorstwach oraz identyfikacja ewentualnych zmian, które nastąpiły w tym zakresie w okresie postpandemicznym. Podstawą artykułu są badania empiryczne przeprowadzone w grupie 200 małych i średnich przedsiębiorstw w latach 2021 i 2023.

Transport autonomiczny w polskich miastach – perspektywy realizacji

Autonomous transport is one of the main trends in the development of urban mobility. In Poland, this area is relatively poorly studied, partly because of the small number of implemented projects. So, do autonomous vehicles have a chance to become more frequent sight on Polish streets? The authors of this publication have two objectives. The first is to assess plans and measures undertaken to implement autonomous transport in Polish cities. The second aim of the publication is to define further perspectives for the development of autonomous transport in Polish cities. The basis of the survey was formulated as the following research problems: What is the level of advancement of autonomous transport implementation in Polish cities? What is the interest by the authorities of Polish cities (local government units) in the subject of autonomous transport? The authors decided to use triangulation of studies. On the one hand, hard data were collected (by analysing the strategic documents of cities), on the other – a survey was conducted. The survey itself collected information about the measures implemented as well as more subjective and prognostic elements related to the "opinions" of Polish cities on autonomous transport. Activities for the implementation of autonomous transport in Polish cities are at a low level. The study shows that the road to autonomous vehicles in public transport in Polish cities is still a long way off: their experience in implementing such innovative projects is very scarce, mostly because benefits of implementing modern technologies in public transport are not really perceived, while a lot of organisational and financial barriers are obvious.

Transport autonomiczny to jeden z głównych trendów rozwoju mobilności w miastach. W Polsce obszar ten jest stosunkowo słabo rozpoznany, po części ze względu na niewielką liczbę realizowanych projektów. Czy zatem pojazdy autonomiczne mają szansę stać się częstszym widokiem na polskich ulicach? Autorom przyświecają dwa cele. Pierwszym jest ocena planów i podjętych działań w zakresie wdrożenia transportu autonomicznego w polskich miastach, a drugim – określenie dalszych perspektyw rozwoju transportu autonomicznego w tych ośrodkach miejskich. Podstawą badania ankietowego był następujący problem badawczy: Jaki jest poziom zaawansowania wdrażania transportu autonomicznego w polskich miastach? Jakie jest zainteresowanie tematyką transportu autonomicznego ze strony władz polskich miast (jednostek samorządu terytorialnego)? Autorzy zdecydowali się na triangulację badań. Z jednej strony zebrano twarde dane (poprzez analizę dokumentów strategicznych miast), z drugiej przeprowadzono ankietę. Samo badanie pozwoliło pozyskać informacje o wdrożonych działaniach, jak i bardziej subiektywne i prognostyczne elementy związane z planami i przemyśleniami włodarzy polskich miast na temat transportu autonomicznego. Działania na rzecz wdrażania transportu autonomicznego w polskich miastach są na niskim poziomie. Z badania wynika, że droga do pojazdów autonomicznych w transporcie publicznym w polskich miastach jest jeszcze daleka. Doświadczenie we wdrażaniu innowacyjnych projektów i zainteresowanie tego typu projektami jest bardzo małe, głównie dlatego, że nie dostrzega się korzyści płynących z wdrażania nowoczesnych technologii w transporcie publicznym, natomiast widzi się wiele barier organizacyjnych i finansowych.

Ekoefektywność procesu transportowego w kontekście redukcji emisji gazów cieplarnianych – studium przypadku

Global warming is one of the most discussed issues in the context of climate change and refers to the steady increase in the Earth's average air temperature. The main cause of the changes affecting the environment is human activity. The most important task is to reduce atmospheric emissions of greenhouse gases, and one of the most important elements is to change the direction of energy policy – moving away from traditional fossil fuels to zero-carbon energy sources, and according to the author of the publication, systemic changes in the transportation process are also necessary. The article proposes a mathematical model of the eco-efficiency of the transportation process in terms of reducing CO₂ emissions into the environment. A detailed analysis of delivery costs was carried out, which in turn led to measurable results of the model in the form of optimal parameters of the studied process (frequency of deliveries and economic size of deliveries) with minimal costs. Existing studies in the field of reducing greenhouse gas emissions from road transport often ignore input data, which is incompatible with a systemic approach. The solutions used in this study integrate both input and output parameters, taking into account economic and environmental aspects, and reflecting diverse global policy practices. The model represents a kind of reengineering of the transportation process and is flexible enough to be applied to most modes of transportation, mainly those that generate the highest CO₂ emissions (road transport).

Globalne ocieplenie jest jednym z najczęściej dyskutowanych zagadnień w kontekście zmian klimatu i odnosi się do stałego wzrostu średniej temperatury powietrza na Ziemi. Główną przyczyną zmian wpływających na środowisko jest działalność człowieka. Najważniejszym zadaniem jest ograniczenie emisji gazów cieplarnianych do atmosfery, a jednym z najistotniejszych elementów jest zmiana kierunku polityki energetycznej – odejście od tradycyjnych paliw kopalnych na rzecz zeroemisyjnych źródeł energii. Zdaniem autora publikacji konieczne są również systemowe zmiany w procesie transportu. W artykule zaproponowano matematyczny model ekoefektywności procesu transportowego pod kątem redukcji emisji CO₂ do środowiska. Przeprowadzono szczegółową analizę kosztów dostaw, co z kolei doprowadziło do wymiernych wyników modelu w postaci optymalnych parametrów badanego procesu (częstotliwość dostaw i ekonomiczna wielkość dostaw) przy minimalnych kosztach. Rozwiązania zastosowane w tym badaniu integrują zarówno parametry wejściowe, jak i wyjściowe, biorąc pod uwagę aspekty ekonomiczne i środowiskowe oraz odzwierciedlając różnorodne globalne praktyki polityczne. Model jest wystarczająco elastyczny, aby można go było zastosować do większości rodzajów transportu, głównie tych, które generują najwyższą emisję CO₂ (transport drogowy).

Projekty ekspedycyjne są złożonymi przedsięwzięciami, wymagającymi zarówno zaawansowanego technologicznie, jak i tradycyjnego wyposażenia, obejmującymi zróżnicowane kompetencje członków zespołu, skomplikowane procesy organizacyjne, w tym logistyczne, oraz konieczność funkcjonowania w zróżnicowanych uwarunkowaniach kulturowych. Przebieg projektu ekspedycyjnego jest w dużym stopniu uwarunkowany trudno przewidywalnymi lub nieprzewidywalnymi zdarzeniami, a zatem bezpieczeństwo uczestników, jak również powodzenie samej wyprawy bywają zagrożone. Stąd na podstawie doświadczeń praktycznych oraz analizy opracowań naukowych autorzy podjęli się zadania rozpoznania obszarów kształtowania rezyliencji w projektach ekspedycyjnych. Jest to cel główny rozważań.

Niniejszy artykuł stanowi wkład w dyskusję nad bezpieczeństwem systemów magazynowania w zarządzaniu przedsiębiorstwem usługowym w łańcuchu dostaw. Przedmiotem analiz i ocen są pomiar oraz monitoring procesów magazynowych w wybranym przedsiębiorstwie usługowym, a na tej podstawie propozycje ich usprawnień. W nawiązaniu do przyjętej problematyki sformułowano główny problem badawczy: „Czy wykorzystanie metody wskaźnikowej będzie miarodajne do oceny efektywności i poziomu bezpieczeństwa systemu magazynowania przedsiębiorstwa usługowego X w łańcuchu dostaw, aby na tej podstawie można było usprawnić system decyzyjny?”. Dążąc do uzyskania odpowiedzi na tak postawione pytanie, posłużono się metodą przeglądu literatury celem zgromadzenia danych empirycznych, które następnie zostały przetworzone z wykorzystaniem analizy obszarów funkcjonalnych z dziedziny gospodarki magazynowej przedsiębiorstw, syntezy propozycji opracowania procedury oceny systemu magazynowania wybranego przedsiębiorstwa z wykorzystaniem metody wskaźnikowej, dedukcji, mierników i wskaźników logistycznych oraz metod algorytmicznych. Ostatecznie dzięki metodzie wnioskowania sformułowano odpowiedź na postawione pytanie problemowe: „Przypuszcza się, że wykorzystanie metody wskaźnikowej w prowadzonych badaniach pokaże stan aktualny funkcjonowania efektywności i poziomu bezpieczeństwa systemu magazynowania przedsiębiorstwa usługowego X w łańcuchu dostaw”.