Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego 01/2023

Przedmiotem artykułu jest prawna regulacja ustawowego limitu czasu kontroli przedsiębiorcy, począwszy od pierwotnego unormowania w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej, a skończywszy na obecnym brzmieniu w tym zakresie ustawy – Prawo przedsiębiorców. Autor wskazuje na motywy kształtowania przyjmowanych na przestrzeni czasu rozwiązań, ewolucję podejścia do kwestii ograniczania czasu kontroli przedsiębiorcy oraz efekty podejmowanych zmian. Podkreśla także rozbieżność między formalną terminologią ustaw a przyjmowanymi w nich rozwiązaniami. Ponieważ zagadnienie limitu czasu kontroli przedsiębiorcy pozostaje w ścisłym związku z innymi rozwiązaniami z zakresu postępowania kontrolnego, autor odnosi się także do wyjątków w zakresie limitów czasu kontroli, legalnego przekraczania ustawowo określonych limitów, przedłużania czasu kontroli oraz kluczowego przy ustalaniu limitu czasu kontroli pojęcia „dnia roboczego”, zwracając również uwagę na potencjalne trudności w praktyce stosowania oraz interpretacji przepisów.

Poprawa jakości powietrza to jedno z najważniejszych zadań każdego państwa. W tym celu mogą być stosowane różne instrumenty wpierania inwestorów realizujących przedsięwzięcia ekologiczne. W Polsce katalog takich instrumentów od 1.01.2021 r. uzupełniono o Ekologiczny Fundusz Poręczeń i Gwarancji, utworzony w drodze ustawy i powierzony do obsługi Bankowi Gospodarstwa Krajowego. W jego ramach są udzielane poręczenia i gwarancje spłaty kredytów udzielanych przez banki komercyjne na inwestycje ekologiczne ograniczające negatywne skutki emisji przez systemy ogrzewania stosowane w domach jednorodzinnych. Celem artykułu jest analiza i ocena regulacji prawnych określających pozycję prawną oraz zasady funkcjonowania Ekologicznego Funduszu Poręczeń i Gwarancji. Wykazano, że fundusz umożliwia równoległe stosowanie prywatnoprawnych i publicznoprawnych instrumentów wsparcia inwestycji ekologicznych. Jednocześnie wokół tych przedsięwzięć integrowane są działania niektórych jednostek sektora finansów publicznych, banków oraz organów administracji rządowej. Fundusz może stanowić istotne uzupełnienie, o charakterze systemowym, działań zmierzających do efektywniejszej realizacji Rządowego Programu „Czyste Powietrze”. Efekty uzyskane z pierwszego roku funkcjonowania tego funduszu są bardzo skromne, ale przyczyny tego stanu nie muszą być wyłącznie związane z obowiązującymi regulacjami prawnymi. Bardzo niekorzystna sytuacja rynkowa, w tym wysoka inflacja, wzrost kosztów obsługi kredytów oraz bieżących wydatków obciążających gospodarstwa domowe, może wiązać się z niewielkim zainteresowaniem ofertą banków w zakresie kredytów na inwestycje ekologiczne. Sprawia to, że nie mogą być w pełni wykorzystywane zasoby funduszu przeznaczonego na zabezpieczenie zwrotu takich kredytów w postaci poręczeń i gwarancji.

Przedmiotem artykułu jest analiza art. 129 pr.upadł. regulującego bezskuteczność wobec masy upadłości w określonych tam przypadkach wynagrodzenia zarządzającego lub nadzorującego. Artykuł stawia m.in. tezę, że art. 129 pr.upadł., w odróżnieniu od art. 185 ust. 4 pr.upadł., dotyczy wyłącznie wynagrodzenia umówionego lub przyznanego przed ogłoszeniem upadłości, przy czym w art. 129 ust. 1 zd. 1 pr.upadł. chodzi o wynagrodzenie za okres przed ogłoszeniem upadłości, awart. 129 ust. 1 zd. 2 pr.upadł. za okres od dnia ogłoszenia upadłości (ale umówione lub przyznane przed dniem ogłoszenia upadłości). W tym sensie zależnie od tych dwóch kryteriów (okres świadczenia zarządzania lub nadzoru względem dnia ogłoszenia upadłości i w drugiej kolejności – w przypadku świadczenia zarządzania lub nadzoru od dnia ogłoszenia upadłości – moment przyznania wynagrodzenia względem dnia ogłoszenia upadłości) do wynagrodzenia zarządzającego lub nadzorującego mogą w różnych sytuacjach znaleźć zastosowanie trzy różne przepisy, a nawet więcej. Art. 129 ust. 1 zd. 1 pr.upadł. nie wyklucza bowiem zastosowania do takiego wynagrodzenia art. 127 czy art. 128 pr.upadł. Celem art. 129 pr.upadł. nie jest w każdym razie sankcjonowanie czynności dokonywanych na szkodę masy upadłości, ale sprawiedliwe rozłożenie kosztów ekonomicznych upadłości z uwzględnieniem istotnych interesariuszy, jakimi są we współczesnych czasach także zarządzający i nadzorujący upadłego. Takie stanowisko wpływa na rozwiązanie szeregu wątpliwości interpretacyjnych wynikających z brzmienia przepisów.

Przedmiotem artykułu jest analiza projektowanych przepisów, mających na celu transpozycję do prawa polskiego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1 w zakresie programów łagodzenia kar (leniency). Celem publikacji jest, po pierwsze, ustalenie, czy i jeżeli tak, to w jakim zakresie, uchwalenie przepisów w brzmieniu zaproponowanym w projekcie ustawy o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz niektórych innych ustaw z 6.09.2021 r. może wzmocnić program łagodzenia kar w Polsce. Po drugie, w artykule przedstawiono krytyczną analizę proponowanych przepisów, mającą na celu określenie, czy w przypadku ich przyjęcia będą one transponowały tę dyrektywę w sposób prawidłowy.

Celem niniejszego opracowania było przedstawienie wyników badań dotyczących przepisów ustawy o zasadach realizacji zadań finansowanych ze środków europejskich w perspektywie finansowej 2021–2027 w zakresie procedury odwoławczej od negatywnej oceny projektu. Regulację prawną będącą przedmiotem analizy należy ocenić krytycznie, gdyż w ramach procedury odwoławczej wnioskodawca ma niezwykle słabą pozycję. Wnioskodawcy ubiegający się o wsparcie ze źródeł unijnych w trybie niekonkurencyjnym są wyłączeni z możliwości ponownej kontroli instancyjnej oceny ich projektów, co może być postrzegane jako niezgodne z art. 78 Konstytucji RP. Ponadto ograniczenie prawa wnioskodawców w trybie konkurencyjnym do wniesienia protestu poprzez to, że uruchomienie procedury odwoławczej nie wstrzymuje zawierania umów o dofinansowanie z wnioskodawcami, których projekty zostały wybrane do dofinansowania, skutkuje pozbawieniem realnej możliwości powtórnej weryfikacji oceny części projektów. Dodatkowo zakres kontroli sądowoadministracyjnej ograniczony przez ustawodawcę do weryfikacji legalności negatywnej oceny projektu budzi wątpliwości co do swej zgodności z wymogiem skuteczności środka odwoławczego określonym w art. 13 europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności oraz art. 47 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej.

W wyroku w sprawie C-490/20 z 14.12.2021 r. V.M.A. vs. Stolichna, „Pancharevo” Trybunał Sprawiedliwości orzekł, że państwa członkowskie UE są zobowiązane do uznania – dla celów unijnego prawa o swobodnym przepływie – więzów rodzinnych nawiązanych w innym państwie członkowskim UE między dzieckiem i jego rodzicami tej samej płci. Wyrok w sprawie V.M.A. można uznać za pierwszy krok w kierunku pełnego uznania rodzin par osób tej samej płci w Europie. Jednak z powodu braku doprecyzowania przez Trybunał szeregu kluczowych pojęć w przedmiotowym obszarze, takich jak zakres zasady uznawania czy zakres praw z art. 21 TFUE, wyrok nie rozwiązuje wielu istotnych problemów, a zatem jego praktyczne zastosowanie może rodzić trudności.