Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego 05/2022

Celem niniejszego artykułu jest ustalenie zakresu zależności/ relacji pomiędzy treścią norm moralnych a stanowionym w Polsce prawem wydatków publicznych, jak również określenie oddziaływania tego prawa na kształtowanie postaw obywateli. Problematyka ta ma interdyscyplinarny charakter, wymaga bowiem uwzględnienia punktu widzenia (poglądów) prawników, socjologów i ekonomistów. Z wykorzystaniem opracowanego przez autorów schematu zostały sformułowane następujące tezy: z jednej strony normy moralne, w tym zasady społeczne wynikające z uniwersalnych wartości chrześcijańskich, powinny bezpośrednio oraz pośrednio silnie oddziaływać/wpływać na tworzone prawne regulacje z zakresu wydatków publicznych, jak również na edukację oraz postawy obywatelskie; z drugiej zaś — i jest to proces odwrotny — dokonywane wydatki publiczne w określonym stopniu mają wpływ m.in. na kształtowanie postaw obywatelskich, a także mogą mieć wpływ na treść samych norm moralnych. Do weryfikacji tych tez wykorzystano dwa zrealizowane badania pilotażowe.

Ponadto realizacji powyżej wskazanych celów posłużyła dokonana w artykule analiza tworzenia prawa wydatków publicznych w kontekście teorii wyboru publicznego i teorii agencji oraz weryfikacja oceny społecznej w zakresie związku pomiędzy treścią norm moralnych a wybranymi decyzjami z zakresu wydatkowania środków publicznych.

Stosowanie kryterium selektywności stanowiącego jedną z przesłanek występowania pomocy państwa w prawie Unii Europejskiej jest uznawane za powodujące najwięcej problemów w praktyce, gdyż jeżeli badany środek jest kierowany do szerszej grupy niż konkretnie wskazani adresaci, konieczne jest wyznaczenie punktu odniesienia, normalnych warunków, na tle których można dokonać oceny, czy niektóre podmioty są traktowane korzystniej. Celem niniejszego artykułu jest analiza istniejącego orzecznictwa europejskiego i praktyki decyzyjnej Komisji Europejskiej dotyczącego interpretacji kryterium selektywności, ze szczególnym uwzględnieniem ewolucji podejścia zauważalnego w najnowszym dorobku, i na tej podstawie weryfikacja hipotezy, że standard interpretacyjny stosowany do oceny środków niepodatkowych jest koncepcyjnie nieadekwatny, a zauważalny kierunek zmian nie daje szans na naprawę istniejących mankamentów. Na tej podstawie autor formułuje postulat dotyczący modyfikacji interpretacji w celu uzyskania większej przejrzystości i zmniejszenia arbitralności w postępowaniach z zakresu pomocy państwa.

Artykuł dotyczy całkowicie nowego w prawie spółek kapitałowych sposobu zakończenia bytu prawnego prostej spółki akcyjnej, jaką jest przejęcie majątku tej spółki przez jej akcjonariusza. Autor zasadniczo pozytywnie ocenia tę instytucję, formułuje jednak dwa podstawowe zastrzeżenia. Po pierwsze, kwestionuje prawidłowość przyjęcia uprawdopodobnienia pokrzywdzenia wierzyciela jako negatywnej przesłanki przejęcia majątku. O ile uprawdopodobnienie może być wystarczające na poziomie wniosku o udzielenie zezwolenia i na etapie sprzeciwu wierzyciela, o tyle może być ono nieefektywne w przypadku konieczności oceny przesłanek przejęcia po wniesieniu sprzeciwu, a więc w razie sporu co do faktu. Oznacza to pozbawienie sądu możliwości oceny materiału dowodowego, a przez to faktycznie zmniejsza efektywność całej regulacji. Zdaniem autora wątpliwości budzi także koncepcja ochrony interesów pozostałych akcjonariuszy, którym nie przysługuje prawo wniesienia sprzeciwu co do przejęcia, a jedynie prawo zaskarżenia uchwały. Rozwiązaniem bardziej efektywnym byłoby wyraźne wyłączenie możliwości zaskarżenia uchwały tylko z uwagi na kwestionowanie wartości spłaty i przyznanie także akcjonariuszom prawa do złożenia sprzeciwu.

Celem artykułu jest ukazanie powiązań pomiędzy rozwojem technologicznym i innowacji a prawem ochrony klimatu na przykładzie promowania energii z OZE. Rozwój technologiczny i innowacji powoduje potrzebę poszukiwania przez prawodawcę nowych rozwiązań prawnej ochrony klimatu, co w konsekwencji umożliwia ewolucję instrumentów prawa ochrony klimatu i efektywniejsze realizowanie celów promowania energii z OZE. Z drugiej strony normy prawa ochrony klimatu przynajmniej w sposób pośredni mogą oddziaływać na rozwój technologiczny i innowacji. Wobec zaostrzania się polityki klimatycznej UE, aby sprostać wymaganiom w zakresie osiągnięcia coraz wyższego udziału energii z OZE w końcowym zużyciu energii, wyzwaniem dla polskiego prawodawcy będzie zapewnienie efektywności ekonomicznej inwestycji w zespoły instalacji obejmujące dwa lub więcej zakłady wytwarzające energię z OZE oraz wdrażanie technologii magazynowania energii elektrycznej.

Celem niniejszego artykułu jest analiza postanowień Ogólnego rozporządzenia o ochronie danych (RODO) dotyczących dopuszczalności zautomatyzowanego podejmowania decyzji, zawartych w art. 22 ust. 1 RODO. Chociaż może się wydawać, że przepis ten jest jasny i jednoznaczny, dokładna analiza pokazuje, że przysparza on wiele trudności interpretacyjnych. W szczególności nie jest jasne, czy prawo do niepodlegania decyzji opartej wyłącznie na zautomatyzowanym przetwarzaniu powinno być interpretowane jako ogólny zakaz, czy też jako uprawnienie przysługujące osobie, której dane dotyczą, a także kiedy można uznać, że dana decyzja jest oparta wyłącznie na zautomatyzowanym przetwarzaniu danych. Przeprowadzona analiza pokazuje, że art. 22 ust. 1 RODO został sformułowany w sposób nieprecyzyjny, a w konsekwencji rodzi wątpliwości co do jego adekwatności do realizacji celów RODO oraz ochrony faktycznie zapewnianej osobom, których dane dotyczą.

W dniu 1.02.2021 r. weszły w życie przepisy rozporządzenia Ministra Finansów Funduszy i Polityki Regionalnej z 26.11.2020 r. w sprawie wzorów wezwań do zapisywania się na sprzedaż lub zamianę akcji spółki publicznej, szczegółowego sposobu ich ogłaszania oraz warunków nabywania akcji w wezwaniach (Dz.U. z 2020 r., poz. 2114), które określiły, że czynności firmy inwestycyjnej związane z przyjęciem zapisu na wezwanie na sprzedaż lub zamianę akcji należy kwalifikować jako usługę maklerską przyjmowania i przekazywania zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych. Rozwiązanie to stanowi istotną niedogodność dla niektórych uczestników rynku. Budzi ono także wątpliwości prawne. W niniejszym artykule dokonano analizy spójności tych rozwiązań z regulacjami systemów obrotu. Ponadto przeanalizowano dokumentację przykładowego wezwania przeprowadzonego w ostatnim czasie na gruncie prawa niemieckiego.

Kwestia przedawnienia możliwości nałożenia administracyjnej kary pieniężnej przez Komisję Nadzoru Finansowego na nadzorowaną instytucję finansową jest kwestią budzącą szczególne zainteresowanie i wątpliwości w praktyce funkcjonowania rynków finansowych. Przedawnienie możliwości nałożenia administracyjnej kary pieniężnej w reżimie ustawy z 29.07.2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi było przedmiotem analizy dokonanej przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 8.10.2020 r. (VI SA/Wa 308/20), gdzie Sąd ten — jak się wydaje — nie dostrzegł pryncypiów instytucji przedawnienia, a tym samym opowiedział się przeciwko możliwości zastosowania tej instytucji. W ocenie autora wyrok ten zasługuje na słowa krytyki, czemu zostanie poświęcona niniejsza glosa.