Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego 05/2023

Kształtowanie kar umownych w zamówieniach publicznych napotyka nadal liczne trudności o podłożu kwalifikacyjnym, związane zwłaszcza z adekwatnym do naruszeń powinności kontraktowych doborem tytułu kary oraz optymalizacją jej wysokości. Jej racjonalizacja jest uzasadniona nie tylko ochroną interesów publicznych i publicznoprawnym obowiązkiem dochodzenia roszczeń, lecz także powszechną ideą sprawiedliwości kontraktowej. Ostatnio potęgują się jeszcze trudności interpretacyjne dotyczące nowych przepisów o zwalczaniu klauzul abuzywnych, wprowadzanych bezzasadnie na niekorzyść wykonawców do projektowanych adhezyjnie umów o zamówienia publiczne, podlegających kontroli w trybie odwoławczym przed Krajową Izbą Odwoławczą. Nie bez znaczenia są ponadto niepewności interpretacyjne dotyczące dopuszczalnej kumulacji kar z różnych tytułów oraz obligatoryjnego wyznaczania maksymalnego limitu wszystkich kar. Celem niniejszego artykułu jest wyjaśnienie tych trudności, w połączeniu z propozycją wykładni funkcjonalnej wątpliwych przepisów.

Reżim odpowiedzialności cywilnej za systemy podejmowania decyzji wspomagane sztuczną inteligencją w krajach Partnerstwa Wschodniego UE – przypadek Ukrainy

The main problem considered in the article is to determine how to adequately respond to changes in the functioning of AI-powered decision support systems in terms of satisfying state, business, and citizens' needs. The research methodology is based on the review of the literature on the subject and the analysis of different policy options. The process of argumentation consists of two essential elements. The first characterizes the essence and purpose of the development of civil liability regimes for AI-powered decision support systems in Ukraine. Ukrainian legal provisions were analyzed in terms of their substantive scope and their openness to internalize potential new situations relating to claims for compensation of damages from AI systems. The second part focuses on the results of own research of legal acts and strategic policy documents. The research reveals significant differences between EU regulations and Ukrainian lawmaking practice. An option with the adoption of specific legislation could potentially be a favorable solution. First of all, a risk-based approach ensures appropriate management of risks that would arise for economic actors, and provide a good opportunity for victims to receive compensation. Further implementation of civil liability for AI requires both: the unification of the regulations and a strategic perspective of various regime interoperability. This creates the need to develop and implement a long-term strategy in order to strike a balance between protecting citizens from possible harm caused by the activities of artificial intelligence systems and enabling technological innovation. Different policy options and legislative regimes have been proposed for EU neighboring countries.

Spółka komandytowo-akcyjna została przywrócona polskiemu prawu przeszło 20 lat temu. Pomimo upływu czasu wydaje się, że ta forma prowadzenia działalności gospodarczej, zwłaszcza po zmianie przepisów podatkowych na początku 2014 r., pozostaje niedoceniona przez praktykę. Tymczasem może ona być atrakcyjnym typem spółki dla przedsiębiorstw rodzinnych, niektórych start-upów oraz dla wolnych zawodów. Jednocześnie jej regulacja prawie nie ulegała zmianom od czasu wejścia w życie Kodeksu spółek handlowych. Wymaga ona zatem pewnych nielicznych interwencji w celu usunięcia niektórych mankamentów regulacji oraz przepisów niejednoznacznych, mających jednak duży wpływ na funkcjonowanie spółki. Celem niniejszego artykułu jest wskazanie możliwych zastosowań spółki komandytowo- akcyjnej w praktyce gospodarczej oraz sformułowanie postulatów de lege ferenda.

Celem tego artykułu jest analiza skutków prawnych zastrzeżenia własności w przypadku zawodowej odsprzedaży oryginalnego egzemplarza utworu. Poniższe rozważania zmierzają w szczególności do ustalenia, czy zastrzeżenie własności oddziałuje na moment, w którym powstaje roszczenie twórcy o zapłatę wynagrodzenia. Artykuł bada także skuteczność rozszerzonego zastrzeżenia własności, tj. postanowienia, na mocy którego kupujący musi zapłacić nie tylko cenę, lecz także inne opłaty w celu nabycia własności. Postanowienie to, uważane w literaturze za kontrowersyjne, jest często zastrzegane przez domy aukcyjne, których regulaminy wymagają, by kupujący zapłacił opłatę aukcyjną w celu przeniesienia własności oryginalnego egzemplarza utworu. To może z kolei budzić istotne wątpliwości, gdyż kupującym jest zazwyczaj konsument. Rozważania zawarte w artykule uwzględniają postanowienia wzorców umownych używanych przez największe domy aukcyjne w Polsce. Artykuł omawia także główne stanowiska prezentowane w literaturze niemieckiej.

Naczelny Sąd Administracyjny prezentuje stanowisko, że z przepisów ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi nie jest możliwe wywiedzenie zakazu prowadzenia sprzedaży napojów alkoholowych przez przedsiębiorcę z określonego w zezwoleniu punktu sprzedaży przy użyciu środków komunikacji elektronicznej. Z tym poglądem nie można się zgodzić, przede wszystkim ze względu na cele ustawowej reglamentacji sprzedaży napojów alkoholowych. Przy tym z rozważań NSA zawartych w uzasadnieniu glosowanego orzeczenia wynika, że jego źródłem było przede wszystkim wadliwe identyfikowanie formy czynności prawnej, jaką jest forma umowy sprzedaży, ze sposobem wyboru kontrahenta przez kupującego. Celem glosy jest krytyczne odniesienie się do prezentowanej przez NSA interpretacji przepisów prawa stanowiących podstawę reglamentacji sprzedaży napojów alkoholowych przez przedsiębiorcę.