W opracowaniu zreferowano wypowiedzi Sądu Najwyższego odnośnie swobody pracodawcy w sferze tworzenia i likwidacji poszczególnych stanowisk pracy. Uwypuklono główne linie orzecznicze, które wykształciły się w tym zakresie na przestrzeni lat. Na tym tle autorka przedstawiła najnowszy judykat Sądu Najwyższego, w którym przesądzono, że likwidacja stanowiska pracy po orzeczeniu sądowym przywracającym pracownika do pracy na tym stanowisku, nie może być uznana za rzeczywistą przyczynę uzasadniającą wypowiedzenie temu pracownikowi umowy o pracę na czas nieokreślony (art. 45 § 1 k.p.).

Streszczenie W opracowaniu przedstawiono stanowisko judykatury Sądu Najwyższego odnośnie do przesłanek zasądzenia odszkodowania w miejsce dochodzonego w pozwie przywrócenia do pracy z tytułu wadliwego rozwiązania umowy o pracę przez pracodawcę ze szczególnym uwzględnieniem ustalenia konfliktu zwolnionego pracownika z kierownictwem zakładu pracy lub współpracownikami.

W opracowaniu omówiono ważne dla praktyki stanowisko Sądu Najwyższego odnośnie do zwolnienia od obowiązkowych ubezpieczeń społecznych przez okres 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej. Sąd Najwyższy doprecyzował zasady obliczania terminu 60 miesięcy, o którym mowa w art. 18 ust. 1 Prawa przedsiębiorców tzw. „ulga na start”.

Autorka referuje stanowisko Sądu Najwyższego odnośnie treści klauzuli nadużycia prawa podmiotowego (art. 8 k.p.) w kontekście zasady „czystych rąk”. Zgodnie z tą zasadą, kto sam narusza zasady współżycia społecznego, nie może korzystać z ochrony przed nadużyciem prawa przez drugą stronę. W opracowaniu szerzej przedstawiono jeden z ostatnich judykatów Sądu Najwyższego, który dotyczy sytuacji bardziej złożonych, w których naruszenia zasad współżycia społecznego dopuściły się obie strony stosunku prawnego.

Streszczenie W opracowaniu omówiono wyrok Sądu Najwyższego, w którym została oceniona prawidłowość postępowania organów rentowych wstrzymujących wypłaty rent socjalnych osobom, które uzyskały to świadczenie z uwagi na orzeczoną niepełnosprawność w stopniu umiarkowanym lub znacznym, a nie na podstawie orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy. Judykat ten jest niezwykle istotny dla szerokiej rzeszy osób dotkniętych niepełnosprawnością także z tego powodu, że dotyka wrażliwej kwestii sposobu procedowania przez sądy spraw w sytuacji, gdy osoba niepełnosprawna dochodząca ochrony sądowej jest nieporadna z uwagi na niepełnosprawność wynikającą z upośledzenia umysłowego.

Autorka przedstawia dotychczasową linię orzeczniczą Sądu Najwyższego dotyczącą kwestii zaliczania okresów pracy w państwie członkowskim Unii Europejskiej do okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze na potrzeby nabycia prawa do emerytury pomostowej na podstawie przepisów prawa krajowego (polskiego). Szerzej prezentuje ostatni judykat Sądu Najwyższego, w którym odstąpiono od dotychczasowego kierunku wykładni prawa w tym zakresie i przyjęto, że brak funkcjonowania w innym państwie członkowskim systemu emerytalnego zrównującego sytuację prawną osoby wykonującej pracę w szczególnych warunkach i przyznającego z tego tytułu szczególne uprawnienia emerytalne, nie jest przeszkodą w zakwalifikowaniu pracy wykonywanej za granicą jako pracy w szczególnych warunkach. O ile zatem okres pracy za granicą w państwie członkowskim Unii Europejskiej spełnia przesłanki określone w załączniku nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych, to podlega on zaliczeniu do okresu pracy w szczególnych warunkach, o której mowa w art. 4 pkt 6 ustawy o emeryturach pomostowych.

W opracowaniu zebrano i uporządkowano problematyczne kwestie związane z definicją mobbingu przyjętą w polskim prawie pracy (art. 94³ k.p.). Autorka referuje zachowania i skutki tych zachowań, które noszą znamiona mobingu na tle judykatury Sądu Najwyższego, w tym wyroku, w którym wyraźnie uwypuklono, że pracodawca odpowiada za skutki mobbingu także wówczas, gdy jego sprawca działał nieumyślnie, a jego odpowiedzialność za działania mobbera, którym jest inny pracownik, jest uwarunkowana także ponoszeniem ryzyka osobowego, które obejmuje między innymi odpowiedzialność za skutki działań podejmowanych przez poszczególnych pracowników (zwłaszcza na kierowniczych stanowiskach).

Autorka szeroko przedstawia judykat, który według jej oceny, może w dłuższej perspektywie okazać się tzw. kamieniem milowym w orzecznictwie Sądu Najwyższego. Choć jego faktyczna osnowa dotyczy szczegółowej kwestii związanej z poszukiwaniem właściwego wskaźnika do wyliczenia wartości ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy funkcjonariusza, to wobec przyjętej w jego uzasadnieniu argumentacji, w jaki sposób i na jakiej podstawie należy wypełnić występującą w tym przypadku lukę w prawie, może on przyczynić się do umocnienia tego nurtu argumentacji w dyskursie prawnym dotyczącym podmiotowego zakresu art. 66 ust. 2 Konstytucji RP w którym postuluje się objęcie standardem socjalnym wyznaczonym tym przepisem wszystkich wykonawców pracy, a nie tylko tych, którzy pozostają w prawnopracowniczych stosunkach zatrudnienia.

Jak wskazuje analiza orzecznictwa, w praktyce zdarzają się (bynajmniej nie tak rzadko, jak mogłoby się wydawać) sytuacje, w których pracownik został bezprawnie zwolniony ze skutkiem natychmiastowym w trakcie biegu złożonego mu wcześniej wypowiedzenia, które także naruszało prawo. Wówczas aktualizuje się problem zbiegu roszczeń odszkodowawczych z obu tych tytułów. Wydawać by się mogło, że kwestia ta została w orzecznictwie przesądzona, jednak w ocenie autorki, należy na nią spojrzeć z nowej perspektywy z uwagi na argumentację zawartą w wyroku Sądu Najwyższego z 21 czerwca 2022 r., II PSKP 106/21, dotyczącą funkcji odpowiedzialności odszkodowawczej pracodawcy za wadliwe wypowiedzenie i rozwiązanie umowy o pracę.

Autorka referuje orzecznictwo Sądu Najwyższego skoncentrowane wokół problematyki zachowania standardu należytej obsady sądu w sprawach objętych procedurą cywilną, gdy w składzie sądu bierze udział osoba powołana na urząd sędziego na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa ukształtowanej w trybie określonym przepisami ustawy z 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw. Szerzej omawia najnowszy judykat z tego zakresu zapadły w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego.

Autorka referuje orzecznictwo Sądu Najwyższego skoncentrowane wokół problematyki naruszenia dóbr osobistych pracownika w ramach oceny okresowej dokonywanej przez pracodawcę. Szerzej omawia najnowszy judykat z tego zakresu dotyczący oceny okresowej nauczyciela akademickiego.

Realizacja nakazu ścisłej wykładni przepisów prawa ubezpieczeń społecznych w procesie sądowego stosowania prawa (wymiaru sprawiedliwości w tych sprawach) nierzadko napotyka na szereg trudności. Opracowanie zawiera zobrazowanie tych trudności na przykładzie rozstrzygnięć dwóch uchwał składu powiększonego Sądu Najwyższego w sprawach ubezpieczeniowych, przełamujących dotychczasowe utrwalone linie orzecznicze tego Sądu.

Autorka referuje dorobek orzeczniczy Sądu Najwyższego odnośnie pojęcia przyczyny niedotyczącej pra- cownika w rozumieniu ustawy o zwolnieniach grupowych i powiązanego z tym prawa do odprawy z art. 8 tej ustawy. Czyni to na tle najnowszego judykatu Sądu Najwyższego z tego zakresu, w którym Sąd po raz pierwszy wprost wskazał, że nie każda sytuacja nienależytego wypełniania obowiązków przez pracownika może być kwalifikowana jako przyczyna dotycząca pracownika oraz, że jednostronne wypowiedzenie umowy przez pracownika  nie  przekreśla  nabycia  przez niego prawa do odprawy przewidzianej w tej ustawie.

Autorka referuje orzecznictwo Sądu Najwyższego dotyczące dopuszczalności ustanowienia i warunków zakazu konkurencji po ustaniu zatrudnienia na podstawie umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy dotyczące zlecenia. Szczegółowo przedstawia najnowszy judykat Sądu Najwyższego odnoszący się do wliczania odszkodowania z tego tytułu do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.

W ostatnim czasie przybrał w Polsce na znaczeniu problem uwarunkowań prawnych badania stanu trzeźwości kierowców zatrudnionych w transporcie zbiorowym osób. Autorka przedstawia najnowszy istotny judykat Sądu Najwyższego dotyczący zagadnienia wprowadzania przez pracodawców wewnątrzzakładowej procedury prewencyjnego badania zatrudnionych kierowców pod kątem pozostawania pod wpływem alkoholu przed przystąpieniem do pracy. Sąd Najwyższy omawia relację tego rodzaju procedury do właściwych unormowań ustawowych oraz konsekwencje odmowy poddania się jej przez pracownika.

Autorka przedstawia problemy orzecznicze związane z wprowadzeniem do polskiego porządku prawnego tzw. ustawy dezubekizacyjnej. Na mocy tego aktu okres pełnienia przez funkcjonariusza służby na rzecz totalitarnego państwa nie może być zaliczany przy ustalaniu podstawy wymiaru jego emerytury lub przysługującej po nim renty rodzinnej. W opracowaniu szeroko zreferowano najnowszy judykat Sądu Najwyższego z przedmiotowego zakresu, wskazujący wyraźnie, że w sprawach dotyczących obniżenia świadczeń na podstawie wskazanej ustawy zachodzi potrzeba stosowania tzw. rozproszonej kontroli konstytucyjności ustaw, czyli samodzielnego rozstrzygania przez sądy o niezgodności ustawy z Konstytucją.

Autorka omawia uchwałę Sądu Najwyższego sprowokowaną rozbieżnością orzecznictwa w zakresie oceny skutków prawnych opłacenia składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe osoby prowadzącej pozarolniczą działalność w niepełnej wysokości (w wysokości niższej niż należna) — uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 10 lutego 2022 r., III UZP 10/21.

Autorka referuje najnowszy judykat Sądu Najwyższego odnoszący się do problematyki zbiegu roszczeń przysługujących pracownikowi z tytułu mobbingu oraz z tytułu rozwiązania przez niego umowy o pracę bez wypowiedzenia z powodu ciężkiego naruszenia przez pracodawcę podstawowych obowiązków wobec pracownika (art. 55 § 11 k.p. i art. 943 § 4 k.p.). W omawianym orzeczeniu dodatkowo wyjaśniono charakter prawny odszkodowań przewidzianych w wymienionych przepisach.

Autorka referuje orzecznictwo Sądu Najwyższego odnoszące się do skatalogowania sytuacji, w których odprawa przewidziana w art. 8 ustawy o zwolnieniach grupowych wypłacona zwolnionemu pracownikowi staje się świadczeniem nienależnym. Szczególną uwagę poświęca wypowiedziom Sądu Najwyższego odnoszącym się do zwolnień indywidulanych w trybie powołanej ustawy (art. 10 ustawy z 13 marca 2003 r.).

Autorka referuje najnowsze orzecznictwo Sądu Najwyższego dotyczące zawieszenia i rozwiązania układu zbiorowego pracy. Wskazuje, na jakich zasadach zdarzenia te oddziałują na sytuację osób, które nie są pracownikami, lecz były objęte postanowieniami układu zbiorowego pracy (np. emerytów i rencistów).

Autorka prezentuje ewolucję orzecznictwa Sądu Najwyższego w odniesieniu do dochodzenia przez pracownika uzupełniających roszczeń odszkodowawczych opartych na przepisach kodeksu cywilnego w sytuacji rozwiązania z tym pracownikiem umowy o pracę za wypowiedzeniem bądź bez wypowiedzenia. Na tle dostrzeżonych w nim rozbieżności prezentuje najnowszą wypowiedź Sądu Najwyższego w tym zakresie dotyczącą rozwiązania umowy za wypowiedzeniem.

Autorka referuje stanowisko Sądu Najwyższego odnoszące się do doniosłego z punktu widzenia praktyki problemu związanego z ustaleniem skutków normatywnych „utraty ważności zaświadczenia lekarskiego” w związku z uniemożliwieniem przez ubezpieczonego przeprowadzenia przez lekarza orzecznika ZUS badania prawidłowości zaświadczenia o niezdolności do pracy z powodu choroby, a co za tym idzie z kognicją sądu w sprawie z odwołania od wydanej w związku z tym decyzji ZUS o braku prawa do zasiłku chorobowego.

Autorka referuje najnowsze orzecznictwo Sądu Najwyższego odnoszące się do przesłanek utraty prawa do zasiłku chorobowego. Wskazuje, że Sąd Najwyższy dostrzegając potrzebę prokonstytucyjnej wykładni art. 17 ust. 1 i art. 13 ust. 1 ustawy zasiłkowej, znacząco liberalizuje przyjmowane dotąd stanowisko.

Autorka referuje orzecznictwo Sądu Najwyższego dotyczące wykładni art. 8 ust. 2a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w zakresie, w jakim przepis ten dotyczy ubezpieczonych, którzy w ramach umowy cywilnoprawnej wykonują pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostają w stosunku pracy. Wskazuje także na najnowsze judykaty Sądu Najwyższego, w których podtrzymano stanowisko o potrzebie ekstensywnej wykładni zwrotu „praca na rzecz pracodawcy”.

Autorka referuje kolejne orzeczenie Sądu Najwyższego, w którym na kanwie relewantnego orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej odniesiono się do kwestii autonomii uprawnień rodzicielskich ojców wychowujących dziecko — ich niezależności od statusu pracowniczego lub ubezpieczeniowego matki.

Dążenie do równości jako istota prawa pracy

The author puts forward that the pursuit of equality, which is a general determinant of the contemporary shaping of social relations, has always constituted one of the main, and perhaps the most significant reason for the existence and development of labour law as a separate branch of law, and for its expansion. She points out that in the early days of labour law, the legal institutions forming the core of this field on the basis of civil law, in addition to ensuring safe and healthy working conditions, were aimed at removing the discrepancy (dissonance) between equality in the formal sense (equivalence) and inequality in the material sense of the subjects of legal relations in connection with the performance of subordinate work. Their sense boils down to the restriction of the principle of freedom of contract, so that "negotiation" of employment conditions can only take place above (not below) the standard set by the labour law. The author also stresses that in the last decades of the twentieth century, however, the equality aspect of labour law moved into a second phase. A feature of this phase is the accentuation of the need not only to level the privilege of the employer over the employee as the stronger party of the employment relationship, but also to remove inequalities between the employees themselves in matters related to the employment relationship resulting from different treatment by the employer of the individual persons employed by him or her. The "levelling" restriction of the principle of freedom of contract nowadays no longer involves only the prohibition of employers to emploi workers below the standards set by semi-imperative norms of labour law, but also entails the prohibition to apply different standards of employment to some workers than to others without a legitimate reason. According to the author, the equality aspect is also the flywheel of the formation of a new field of law, which we call employment law, whose subject matter is generally understood to be the regulation of social relations involving the provision of non-subordinate work. However, the essence of employment law, at least in its current, initial (germinating) form, is largely based on the uniformization (equalization) of certain elements of the protection of persons providing work on bases other than employment relationships with the protection standards inherent to labour law.

Autorka stawia tezę, że dążenie do równości, będące ogólnym wyznacznikiem współczesnego kształtowania stosunków społecznych, stanowiło i stanowi nadal jedną z głównych, a być może najistotniejszą, rację bytu i rozwoju prawa pracy jako odrębnej gałęzi prawa i jego ekspansji. Wskazuje, że w początkach prawa pracy instytucje prawne tworzące na pniu prawa cywilnego zrąb tej dziedziny obok zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy miały za zadanie usunięcie rozbieżności (dysonansu) pomiędzy równością w sensie formalnym (równorzędnością) a nierównością w sensie materialnym podmiotów stosunków prawnych związanych z wykonywaniem pracy podporządkowanej. Ich sens sprowadza się do ograniczenia zasady swobody umów do możliwości „negocjacji” warunków zatrudnienia tylko powyżej (nie niżej) niż wyznaczony prawem pracy standard. Autorka podkreśla również, że w ostatnich dekadach XX w. równościowy aspekt prawa pracy przeszedł jednak w drugą fazę. Cechą tej fazy jest akcentowanie potrzeby niwelacji nie tylko uprzywilejowania pracodawcy względem pracownika jako silniejszej strony stosunku pracy, ale także usunięcie nierówności pomiędzy samymi pracownikami w sprawach związanych ze stosunkiem pracy wynikających z odmiennego traktowania przez pracodawcę poszczególnych osób przez niego zatrudnianych. „Wyrównawcze” ograniczenie zasady swobody umów obecnie nie sprowadza się już jedynie do zakazu zatrudniania pracowników przez pracodawców poniżej standardów wyznaczonych semiimperatywnymi normami prawa pracy, lecz także do zakazu stosowania innego standardu zatrudnienia wobec jednych pracowników względem drugich bez uzasadnionej przyczyny. Według autorki aspekt równościowy stanowi także koło zamachowe kształtowania się nowej dziedziny prawa, którą określamy mianem prawa zatrudnienia, przez którego przedmiot na ogół rozumie się regulacje stosunków społecznych związanych ze świadczeniem pracy niepodporządkowanej. Istota prawa zatrudnienia, przynajmniej w obecnym, początkowym (kiełkującym) kształcie, w dużej mierze zasadza się jednak na uniformizacji (wyrównaniu) niektórych elementów ochrony osób zatrudnionych w ramach innych niż pracownicze stosunków świadczenia pracy ze standardami ochronnymi właściwymi prawu pracy.

Autorka referuje orzecznictwo Sądu Najwyższego dotyczące zasad reprezentacji spółki kapitałowej przy zawieraniu z członkiem zarządu umowy o pracę lub innej umowy, w ramach której ma być przez członka zarządu świadczona na rzecz spółki praca (umowy cywilnoprawnej) oraz konsekwencji prawnych naruszenia tych zasad.

Autorka referuje wybrane, najważniejsze ustalenia orzecznictwa Sądu Najwyższego odnoszące się do roszczenia o wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy pozostającego w związku z przywróceniem pracownika do pracy (art. 47 i 57 k.p.). Koncentruje się przy tym nie tylko na kwestiach materialnoprawnych, ale porusza również kwestie procesowe.

Autorka referuje najnowszy wyrok Sądu Najwyższego, który w sposób dotąd niewysłowiony w judykaturze przedstawia relację między umową o pracę a regulaminem wynagradzania w kontekście oceny korzystności ich postanowień.

Autorka przedstawia wnioski, które płyną z orzecznictwa Sądu Najwyższego w odniesieniu do modyfikacji ochrony pracowników szczególnie chronionych w sytuacjach objętych przepisami ustawy o zwolnieniach grupowych. W szczególności dotyczy to podziału tych pracowników na różne kategorie oraz przesłanek warunkujących możliwość zastosowania wobec nich wypowiedzenia warunków pracy i płacy.

Opracowanie referuje ostatnie rozstrzygnięcie Sądu Najwyższego (wyrok z 5 listopada 2020 r., II UK 33/19) odnoszące się do problematyki zatrudnienia jako pracowników wspólników spółek z ograniczoną odpowiedzialnością i do konsekwencji tego w sferze ubezpieczeń społecznych.

Autorka referuje najnowszy judykat Sądu Najwyższego dotyczący zagadnienia formy oświadczeń woli (wiedzy) w prawie pracy, w którym Sąd Najwyższy po raz pierwszy odniósł się wprost do możliwości stosowania do oświadczeń stron stosunku pracy formy dokumentowej (art. 772 k.c.).

Opracowanie zawiera omówienie wyroku Sądu Najwyższego dotyczącego wymagań (okresów) stażowych uprawniających do uzyskania prawa do emerytury wojskowej w kontekście popełnienia przez uprawnionego przestępstwa w okresie pełnienia służby. Problematyczne jest, czy okres ten powinien być zaliczony do tego stażu. Z zagadnieniem tym została powiązana kwestia wiodących zasad (metod) wykładni prawa zabezpieczenia społecznego.

Opracowanie zawiera omówienie orzecznictwa Sądu Najwyższego dotyczącego możliwości zakwestionowania przez pracodawcę uprawnień działających u niego organizacji związkowych.

Opracowanie zawiera omówienie stanowiska Sądu Najwyższego w odniesieniu do wykładni art. 5a ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, uwzględniającego potrzebę odstąpienia od rygoryzmu wykładni językowej na rzecz wykładni uwzględniającej zasady proporcjonalności, ochrony zaufania jednostki do państwa i stanowionego przez nie prawa oraz lojalności państwa względem obywateli.

Przedmiotem opracowania jest orzecznictwo Sądu Najwyższego dotyczące charakteru norm prawnych regulujących limity czasu pracy osób niepełnosprawnych.

Reorganizacjom w sektorze publicznym od dawna towarzyszyła instytucja wygaśnięcia z mocy prawa stosunków pracy pracowników w nim zatrudnionych. Stanowiła ona przy tym przedmiot analiz nie tylko doktryny prawa pracy, ale także orzecznictwa sądowego, w tym orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego. Ostatnimi czasy ustawodawca sięga do tej instytucji szczególnie często. Zarazem towarzyszy temu taki sposób wykorzystania jej w praktyce, który budzi wątpliwości z punktu widzenia zachowania standardów obowiązujących w prawie pracy w odniesieniu do trwałości stosunku pracy i zakazu arbitralnego doboru pracowników do zwolnienia. Niniejsze opracowanie jest poświęcone orzecznictwu Sądu Najwyższego dedykowanemu tej problematyce.

Celem artykułu jest analiza zakresu legitymacji procesowej inspektora pracy w sprawach o ustalenie z art. 631 k.p.c., który to problem jest sporny zarówno w literaturze jak i praktyce. Autorka przedstawia rozbudowaną argumentację na poparcie tezy, że inspektor pracy nie jest uprawniony do wytaczania powództw o ustalenie treści stosunku pracy ani faktów prawotwórczych z nim związanych. Koncentruje się zwłaszcza na wykazaniu braku interesu prawnego inspektora w takim ustaleniu, przy założeniu, że wykazanie interesu prawnego stanowi przesłankę każdego powództwa o ustalenie (art. 189 k.p.c.).

Autorka referuje orzecznictwo Sądu Najwyższego w odniesieniu do zagadnienia prawa pracownika, z którym rozwiązano stosunek pracy bez wypowiedzenia bez jego winy, do ponownego zatrudnienia u tego samego pracodawcy.

Celem artykułu jest omówienie wątpliwości pojawiających się na tle wprowadzonej od 7 listopada 2019 r. możliwości nałożenia przez sąd pierwszej instancji w wyroku przywracającym pracownika do pracy — na jego wniosek — obowiązku dalszego zatrudnienia pracownika do czasu prawomocnego zakończenia postępowania (art. 477² § 2 k.p.c.). Nałożenie tego obowiązku autorzy nazywają tymczasowym przywróceniem do pracy. Skutkiem tymczasowego przywrócenia do pracy jest ponowne powstanie stosunku pracy o tej samej treści co przed jego rozwiązaniem przez pracodawcę. Powstały w ten sposób stosunek pracy ustaje z chwilą prawomocnego zakończenia postępowania dotyczącego roszczenia pracownika o przywrócenie do pracy lub wskutek zdarzeń prawnych przewidzianych w kodeksie pracy. Autorzy aprobują tę regulację, analizują wynikające z niej problemy prawne i postulują jak najczęstsze stosowanie przez sądy tymczasowego przywrócenia pracownika do pracy.

Autorka referuje orzecznictwo Sądu Najwyższego odnoszące się do problematyki rozwiązania umowy o zakazie konkurencji przed terminem, na który została zawarta. Szczególną uwagę poświęca wyrokowi z 20 lutego 2020 r., w którym Sąd Najwyższy dopuścił zawarcie tej umowy pod warunkiem zawieszającym.

Autorka omawia orzecznictwo Sądu Najwyższego dotyczące zmiany żądania z przywrócenia do pracy na odszkodowanie i odwrotnie, ze szczególnym uwzględnieniem wyroku z 11 lutego 2020 r., I PK 243/18.

Autorka referuje orzecznictwo Sądu Najwyższego w odniesieniu do zagadnienia formalnej wadliwości wypowiedzenia umowy o pracę lub jej rozwiązania bezzwłocznego dokonanego przez pracownika.

Autorka przedstawia wyrok Sądu Najwyższego dotyczący podstaw zatrudnienia ratowników medycznych, zgodnie z którym istota tej pracy nakazuje, aby jej świadczenie odbywało się w ramach stosunku pracy.

Autorka przedstawia najnowszy pogląd Sądu Najwyższego w odniesieniu do podlegania obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu przez osobę, która będąc całkowicie ubezwłasnowolniona jest zatrudniona w warunkach określonych przez art. 22 § 1 k.p.

Autorka referuje orzecznictwo Sądu Najwyższego odnoszące się do problemu, które ze sposobów
ustania stosunku pracy należy kwalifikować jako zwolnienie w rozumieniu art. 1 ustawy o
grupowych zwolnieniach, a w konsekwencji jak prawidłowo obliczać liczbę pracowników objętych
zwolnieniami w celu ustalenia, czy zwolnienia mają charakter grupowy i konieczne jest
zastosowanie procedury uregulowanej w art. 2–4 ustawy. W tym kontekście koncentruje się na
ustaniu stosunku pracy w związku ze złożonym pracownikowi przez pracodawcę wypowiedzeniem
zmieniającym.

Autorka szeroko referuje orzecznictwo, w tym najnowszy judykat Sądu Najwyższego, odnośnie do wykładni pojęcia „podstawowy obowiązek pracowniczy” w rozumieniu art. 52 § 1 pkt 1 k.p.

Autorka referuje ostatnie rozstrzygnięcie Sądu Najwyższego (wyrok w sprawie I UK 194/128), w którym Sąd uwypuklił zasadność stanowiska, zgodnie z którym o podleganiu ubezpieczeniom społecznym z tytułu zatrudnienia w Polsce obywateli państw spoza UE nie decyduje charakter dokumentu uprawniającego do pobytu w Polsce, lecz fakt stałego przebywania na terytorium RP.

22 lutego 2016 r. do powszechnego prawa pracy została wprowadzona instytucja zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia. Autorka przedstawia pierwszy judykat Sądu Najwyższego, w którym szerzej odniesiono się do tej regulacji.

Autorka referuje najnowszy judykat Sądu Najwyższego (wyrok w sprawie III PK 50/18), w którym po części zakwestionowano prawidłowość poglądów przyjmowanych w dotychczasowym orzecznictwie odnośnie do relacji między zasadą równego traktowania i zasadą niedyskryminacji pracowników oraz podstaw prawnych i charakteru prawnego odszkodowania z tytułu ich naruszenia.

Autorka referuje orzecznictwo Sądu Najwyższego odnoszące się do problematyki wynagradzania pracy w godzinach nadliczbowych w przypadku skrócenia czasu pracy poniżej norm określonych w art. 129 § 1 k.p. oraz wobec pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu.