Praca i Zabezpieczenie Społeczne nr 2/2020

Autorka omawia przepisy tzw. dyrektywy o sygnalistach, tj. dyrektywy 2019/1937 Parlamentu Europejskiego i Rady z 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa Unii, które wprowadzają nowe, jednolite dla całej UE zasady ochrony sygnalistów w zakładzie pracy. Dyrektywa nakłada na państwa członkowskie obowiązek opracowania i wprowadzenia ujednoliconych regulacji dotyczących sposobu przyjmowania zgłoszeń, prowadzenia postępowania wyjaśniającego i ochrony prawnej sygnalistów. Wymaga również wdrożenia anonimowych kanałów zgłoszenia, informowania sygnalisty o podjętych w wyniku zawiadomienia działaniach oraz wprowadza trzymiesięczny termin na podjęcie decyzji w wyniku przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego. Przewiduje także obowiązek ochrony danych osobowych wszystkich uczestników postępowania wyjaśniającego. Nowa dyrektywa zabrania podejmowania jakichkolwiek działań odwetowych wobec sygnalistów, nakazując przyjęcie skutecznych i adekwatnych środków ich ochrony.

Autorka omawia orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, w których wskazał on na bezpośrednie zastosowanie art. 21, art. 31 ust. 2 oraz art. 47 Karty praw podstawowych UE (orzeczenia Egenberger, IR v JQ, Bauer i Max Planck). Zwraca uwagę na ograniczone znaczenie tej linii orzeczniczej ze względu na utrzymanie w niej argumentacji zawartej w orzeczeniu AMS, że tam gdzie w zapisie Karty jest odwołanie do „prawa i praktyk krajowych”, taki zapis uniemożliwia bezpośrednie zastosowanie Karty. Zdaniem autorki skutek linii orzeczniczej wskazującej na bezpośrednie zastosowanie Karty zależy także od liczby i jakości pytań prejudycjalnych kierowanych przez sądy z danego państwa.

Rozważania zawarte w artykule poświęcone są odpowiedzialności kontraktowej członka zarządu spółki kapitałowej w związku z wprowadzeniem do kontraktu menedżerskiego postanowienia, zgodnie z którym menedżer odpowiada wobec osób trzecich za szkody będące następstwem niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków wynikających z tego kontraktu. Zdaniem autora przytoczone wyżej postanowienie kontraktu menedżerskiego nie powoduje takiego skutku, że odpowiedzialność wobec osób trzecich ponosi menedżer-członek zarządu, a nie spółka. Przez postanowienie, o którym mowa, nie dochodzi do zwolnienia spółki od ponoszenia odpowiedzialności wobec osób trzecich i przeniesienia tej odpowiedzialności na menedżera-członka zarządu spółki kapitałowej.

Tematem artykułu jest problematyka zatrudnienia programisty w formie telepracy, które ze względu na swój  międzygałęziowy charakter powinno być interpretowane z uwzględnieniem zarówno przepisów prawa pracy, jak i prawa autorskiego. W odniesieniu do specyfiki pracy  twórczej i możliwości jej wykonywania na odległość, autorka omawia problemy związane z zatrudnieniem pracowników w formie telepracy, w szczególności: czas i miejsce pracy, regularność jej świadczenia oraz podporządkowanie programisty i jego kontrolę przez pracodawcę. Odnosi się także do kwestii wykorzystania prywatnego sprzętu pracownika oraz pojawiających się na tym tle wątpliwości z zakresu wypłaty ekwiwalentu. Autorka wskazuje na problematyczne sfery występujące podczas wykonywania telepracy przez programistę, proponując ich możliwe praktyczne rozwiązania.

W artykule została podjęta problematyka przekroczenia maksymalnego okresu świadczenia pracy tymczasowej. Autorka analizuje orzecznictwo Sądu Najwyższego w zakresie celu art. 20 ustawy z 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych oraz dorozumianego nawiązania stosunku pracy pomiędzy pracodawcą użytkownikiem a pracownikiem tymczasowym w kontekście modelu pracy tymczasowej obowiązującego w Polsce.

W wyroku z 7 listopada 2019 r. w sprawie C-396/18, Gennaro Cafaro przeciwko DQ, Trybunał Sprawiedliwości UE zajmował się problematyką dyskryminacji ze względu na wiek w kontekście włoskich przepisów, przewidujących, że piloci statków powietrznych mogą wykonywać swoją działalność zawodową jedynie do chwili ukończenia 60 lat.

Autorka szeroko referuje orzecznictwo, w tym najnowszy judykat Sądu Najwyższego, odnośnie do wykładni pojęcia „podstawowy obowiązek pracowniczy” w rozumieniu art. 52 § 1 pkt 1 k.p.

Przegląd Dzienników Ustaw za 2020 r. od poz. 1 do poz. 150